مطالبه نفقه معوقه

امروز با موضوع درخواست و مطالبه نفقه معوقه با شما هستیم.

 

مطالبه نفقه ایام گذشته و نفقه معوقه، از طریق کدام مرجع صورت می‌گیرد؟
مطالبه نفقه معوقه، نیاز به چه دلایل و مستنداتی دارد؟
زندگی مشترک با مرد و پرداخت نیازهای مالی زن و تهیه معاش برای ادامه زندگی مشترک، قرینه‌ای بر پرداخت نفقه ایام گذشته محسوب می‌شود؟
آیا در هر شرایطی زن می‌تواند دعوای مطالبه نفقه معوقه را در دادگاه خانواده طرح نماید؟
هزینه‌های دادخواست مطالبه نفقه معوقه چه میزان است؟
میزان نفقه ایام گذشته چگونه محاسبه می‌شود؟

پاسخ این قبیل سوالات را در مقاله امروز می‌خوانیم. ابتدا باید بدانیم نفقه چیست؟

نفقه چیست؟

نفقه مانند مهریه از آثار مالی ازدواج و حق مالی مسلمی است که مرد پس از ازدواج با وجود شرایطی باید به زن پرداخت نماید.

طبق ماده ۱۱۰۷ قانون مدنی ایران، نفقه، شامل تمام نیازهای متعارف و متناسب با وضعیت زن از قبیل مسکن، البسه، غذا، اثاث منزل و هزینه‌های درمانی و بهداشتی و خادم در صورت عادت یا احتیاج به واسطه نقصان یا مرض (بیماری).

ملائت (وضعیت مالی) و توانایی اقتصادیِ مرد یا وضعیت خانواده پدری زن، ملاکی برای تعیین میزانِ نفقه نیست.

زنی که تمامی وظایف همسرداری را رعایت نموده و تمکین می‌نماید، مستحق دریافت نفقه است.

لزوم نفقه برای زن

ماده ۱۱۰۲ قانون مدنی بیان می‌دارد همین که نکاح (ازدواج) به‌ طور صحیح واقع شد روابط زوجیت بین طرفین موجود و حقوق و تکالیف زوجین در مقابل همدیگر برقرار می‌شود.

دو شرط زیر برای تعلق گرفتن نفقه به زن ضروری است:

1. دایمی بودن ازدواج که قانون مدنی در ماده ۱۱۰۶ تصریح دارد: در عقد دایم نفقه زوجه (زن) به عهده شوهر است.
2. تمکین کامل زوجه

شرایط وجود نفقه

در صورتی که زن از تمکین همسر، خودداری نماید و به عبارت دیگر ناشزه (ناسازگار) محسوب شود حق او بر نفقه، معلق بر تمکین خواهد شد و هرگاه به تشدید مبانی خانواده و حسن برخورد با همسر اهتمام ورزد، نفقه وی نیز، دوباره برقرار خواهد شد.

عدم حسن معاشرت در روابط زوجین، و خروج از این مرز و تغییر آن به سمت سوء معاشرت، زوجه را مصداق نشوز قرار می‌دهد و در چنین موضعی، نفقه او ساقط می‌شود.

قانون مصاحبه و استخدام کارمند

با وجود تهیه منزل متعارف و متناسب با شأن زن، اگر زندگی در آنجا موجب ضرر و زیان بدنی (آزار و اذیت) یا شرافتی زن باشد، خروج او از منزل موجب «نشوز» و «عدم اطاعت» زن نمی‌شود.

موانع پرداخت نفقه به زن

هر چند که پرداخت نفقه بر عهده مرد است. اما در بعضی مواقع، قانون از عدم پرداخت نفقه به زن حمایت می‌کند و مرد از اتهام ترک انفاق (نپرداختن نفقه) یا محکومیت در پرداخت نفقه معوقه و نفقه ایام گذشته، معاف می‌شود.

این موارد عبارتند از:

نشوز و ناسازگاری زن، هرگاه زن بدون دلیل موجه از انجام وظایف زوجیت سر باز زند و حسن معاشرت نداشته باشد، نفقه‌ای به وی تعلق نمی‌گیرد.

وکیل نفقه

ترک منزل توسط زن و عدم تمکین خاص (عدم برقراری رابطه زناشویی)، در این حالت نیز نفقه به زن تعلق نمی‌گیرد.

اما اگر زن باکره، بلافاصله بعد از ازدواج، از ایجاد رابطه جنسی خودداری نموده و از حق حبس برای دریافت و وصول مهریه استفاده نماید، استحقاق وی در دریافت نفقه، از بین نمی‌رود و مرد مکلف به پرداخت نفقه می‌باشد.

حق حبس در ازدواج، از حقوق مربوط به زن است که به موجب آن زن می‌تواند از انجام رابطه جنسی تا دریافت کامل مهریه خودداری نماید.

انواع نفقه در متون قانونی ایران

در متون قانونی، نفقه بر ۳ نوع قید شده که بنا به درجه اهمیت به این ترتیب می‌توان آن را ذکر نمود:

نفقه زوجه: مسکن و پوشاک و خوراک و اثاث خانه در حدود مناسبت عرفی یا وضع زوج و خادم در صورت عادت زوجه (زن) به داشتن خادم یا حاجت او به واسطه ناخوشی یا نقص عضوی

نفقه اقارب: نفقه‌ای که باید به نزدیکان مانند فرزندان و پدر و مادر پرداخت شود که شامل مسکن، اثاث خانه، خوراک و پوشاک به قدر رفع حاجت با در نظر گرفتن درجه استطاعت انفاق‌کننده

نفقه زندانی: خوراک و پوشاک و دوا و طبیب و حمام زندانی را گویند.

مفهوم نفقه معوقه و نفقه ایام گذشته

ایجاد زوجیت از طریق عقد ازدواج دائم، موجب استقرار حق نفقه برای زن است.

مرد به عنوان رییس خانواده، مکلف به تامین نیازهای مالی همسر و فرزندان به صورت متعارف می‌باشد. پرداخت نفقه به صورت نقدی لازم نیست و همین که شوهر، نیازهای خانواده را تامین نمیاد کافی است.

هزینه‌های غذا، پوشاک، تهیه مسکن مناسب، هزینه‌های درمانی و بهداشتی و هر هزینه‌ای که از نظر عرف، لازم است در زمره نفقه افراد قرار می‌گیرد.

نمونه رای طلاق به دلیل عسر و حرج

در نکاح (ازدواج) موقت یا صیغه، اگر شرط بر پرداخت نفقه شده باشد، ذمه (عهده) مرد مدیون (بدهکار) می‌شود و مکلف به پرداخت نفقه است.

در اختلاف زن و شوهر در پرداخت نفقه، شوهر مدعی پرداخت است یا باید پرداخت نفقه را با فیش‌های واریزی اثبات نماید و یا از اوضاع و احوال زندگی، مشخص باشد که نسبت به پرداخت نفقه زن اقدام نموده است.

در بعضی موارد ممکن است مرد، نسبت به تامین مسکن مناسب و خرید منزل اقدام نماید، اما سایر نیازهای مالی زن را مرتفع ننماید.

حق مسکن برای زن

در این حالت امکان مطالبه بخشی از نفقه از مرد وجود دارد.

نفقه معوقه یا نفقه ایام گذشته به نفقه‌ای گفته می‌شود که مرد مکلف به پرداخت بوده ولی از پرداخت آن امتناع نموده است. تعیین مابه‌التفاوت یا میزان نفقه ایام گذشته به شرحی که خواهد آمد، می‌باشد.

مطالبه نفقه معوقه یا نفقه ایام گذشته

زن می‌تواند در صورت داشتن مدارک کافی جهت اثبات عدم پرداخت نفقه ایام گذشته توسط شوهرش، دادخواست مطالبه نفقه معوقه را به دادگاه خانواده و یا شورای حل اختلاف تقدیم نماید.

مطالبه نفقه معوقه (پرداخت نشده)، حق اختصاصی زن است و به نفقه فرزند و نفقه اقارب، قابل تسری نیست. پس نفقه ایام گذشته فرزند و اقارب، قابل مطالبه نیست.

مدارک لازم جهت مطالبه نفقه معوقه چیست؟

• تنظیم فرم دادخواست مطالبه نفقه معوقه
• شناسنامه و کارت ملی
• سند ازدواج و یا رونوشت آن از دفتر رسمی ازدواج
• وکالتنامه وکیل
• پرداخت هزینه دادرسی
• استشهادیه شهود و یا هر مدرکی که ثابت کننده ادعا باشد

مرجع تقدیم دادخواست مطالبه نفقه معوقه

ابتدا دادخواست را باید از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی  ثبت نمود، دعوای مطالبه نفقه معوقه همسر، در صورتی که میزان خواسته و مبلغ نفقه ایام گذشته، زیر بیست میلیون تومان باشد، شورای حل اختلاف محل اقامت خوانده است و در صورتی که مبلغ بالاتر از بیست میلیون تومان باشد، دادگاه خانواده صلاحیت رسیدگی دارد.

دادگاه خانواده یا شورای حل اختلاف، به محض وصول دادخواست و با تعیین وقت، موضوع را جهت تعیین میزان نفقه به کارشناس رسمی دادگستری ارجاع می‌نماید.

آیا عدم پرداخت نفقه گذشته موجب عسر و حرج زن می شود؟

کارشناس رسمی دادگستری، با توجه به عرف و وضعیت مالی مرد و همچنین بررسی پرداخت یا عدم پرداخت نفقه به صورت جزیی یا کلی، میزان نفقه معوقه و نفقه ایام گذشته را تعیین نموده و با مرجع صدور قرار کارشناسی اعلام می‌نماید.

نظر کارشناس قابل اعتراض از سوی طرفین است. مرجع رسیدگی به دعوای مطالبه نفقه گذشته، در صورت احراز عدم پرداخت نفقه ایام گذشته توسط مرد، بر اساس نظر کارشناس یا با نظر قاضی شعبه، میزان نفقه را تعیین و مرد را محکوم به پرداخت آن می‌نماید.

وکیل تضمینی مطالبه نفقه ایام گذشته

اثر عدم پرداخت نفقه ایام گذشته توسط مرد، ولو با حکم دادگاه و عدم اجبار او به پرداخت نفقه، موجب ایجاد حق طلاق از سوی زن می‌شود همچنین موجب تحقق جرم ترک انفاق می‌گردد.

موسسه حقوقی بین‌المللی مهر پارسیان دارای وکلای متخصص در امور نفقه معوقه است لذا در صورت لزوم می‌توانید از مشاوره وکلای ما بهره‌مند شوید.

نفقه چیست؟

هزینه‌ها و مخارج زندگی زن که پس از ازدواج مرد باید پرداخت نماید.

آیا نپرداختن نفقه جرم است؟

نپرداختن نفقه موجب تحقق جرم ترک انفاق خواهد شد و مجازات دارد.