انحصار وراثت

با موضوع انحصار وراثت همراه شما هستیم.

بعد از اینکه شخصی فوت کند، اموال و دارایی‌هایش حق وراث او قرار می‌گیرند.

در نتیجه اولین نکته حائز اهمیت این است که بدانیم ورثه متوفی چه کسانی هستند و در واقع آنها را شناسایی کنیم؛ به عمل شناسایی ورثه، انحصار وراثت گفته می‌شود.

در مورد تفاوت حصر وراثت با انحصار وراثت باید بگوییم که این دو به یک معنا هستند و با هم تفاوتی ندارند.

همانطور که اشاره کردیم اگر از متوفی اموالی مانند حساب بانکی و اموال سند دار و… باقی مانده باشد، ورثه برای تقسیم ارث و تفکیک حقوق ارثی خود از یکدیگر، حتماً به گواهی انحصار وراثت نیاز خواهند داشت و بدون دریافت این گواهی نمی‌توانند به بانک و یا ادارات دولتی مراجعه کنند.

کاربرد گواهی انحصار وراثت در واقع این است که اولاً اسامی وراث را مشخص و نسبت آنها با متوفی را بیان می‌کند؛ ثانیاً میزان سهم‌الارث هرکدام از ورثه نیز در آن معلوم و معین می‌شود.

گرفتن گواهی انحصار وراثت دارای مراحل و شرایطی است که در ادامه مورد بررسی قرار خواهند گرفت.

چنانچه در خصوص انحصار وراثت، تقسیم ارث و… نیازمند مشورت گرفتن از وکیل هستید با موسسه حقوقی مهر پارسیان تماس بگیرید.

همچنین ایرانیان خارج از کشور نیز برای پیگیری امور مربوط به ارثیه خود می‌توانند به وکلای موسسه حقوقی مهر پارسیان، اعطای وکالت نمایند.

سوالاتی که در مقاله گواهی انحصار وراثت توسط وکیل پایه یک دادگستری بررسی خواهند شد:

1. مراحل صدور گواهی انحصار وراثت چیست؟
2. چه افرادی می‌توانند تقاضای صدور گواهی انحصار وراثت بدهند؟
3. ایرانیان خارج از کشور چگونه می‌توانند گواهی انحصار وراثت بگیرند؟
4. بهترین وکیل برای گواهی انحصار وراثت کیست و چگونه می‌توان با او در ارتباط بود؟

گواهی انحصار وراثت

اولین قدم برای طی مراحل گام به گام انحصار وراثت این است که مرجعی که باید به آن مراجعه کنیم را بشناسیم و بدانیم از کجا باید شروع کنیم.

مطابق بند ت ماده ۹ قانون شوراهای حل اختلاف مصوب ۱۳۹۴، صدور گواهی حصر وراثت در صلاحیت شوراهای حل اختلاف می باشد و از نظر محلی نیز شورای حل اختلاف محل آخرین اقامتگاه متوفی صالح به رسیدگی خواهد بود.

 لذا درخواست صدور گواهی انحصار وراثت را باید به شورای حل اختلاف محل آخرین اقامتگاه متوفی تقدیم کرد.

انحصار وراثت به دو صورت محدود و نامحدود است.

اگر دارایی‌های به جا مانده از متوفی بیش از پنجاه میلیون تومان باشد، باید انحصار وراثت نامحدود اخذ شود و اگر دارایی متوفی پنجاه میلیون تومان یا کمتر از آن باشد، باید انحصار وراثت محدود گرفته شود.

با توجه به اینکه کدام یک از این دو نوع انحصار وراثت را نیاز دارید، مراحل انحصار وراثت در شورای حل اختلاف با هم متفاوت خواهد بود.

در واقع به طور کلی می‌توان گفت مراحل انحصار وراثت نامحدود از مراحل انحصار وراثت محدود طولانی‌تر است.

در ابتدای امر باید به دفتر اسناد رسمی مراجعه کنید و فرمی تحت نام استشهادیه انحصار وراثت را با سه نفر شاهد که نسبت فامیلی نداشته باشند تکمیل کرده، فرم را از سر دفتر اسناد رسمی تحویل گرفته و حتما دقت شود که روی تمامی امضاها باید مهر برجسته زده شده باشد.

سپس به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کنید.
پس از ثبت، دادخواست شما از این دفاتر به شورای حل اختلاف صالح ارجاع می‌شود.
در انحصار وراثت نامحدود شورا باید یک نوبت آگهی در روزنامه کثیرالانتشار چاپ نماید.
اصولاً مراحل گرفتن انحصار وراثت نامحدود، بین ۴۰ تا ۵۰ روز زمان می‌برد.

برای گرفتن انحصار وراثت محدود نیاز به نشر آگهی نمی‌باشد و به همین جهت مراحل آن زودتر به نتیجه می‌رسد و حدود ۱۰  تا ۱۵ روز زمان می‌برد.

اگر متوفی مالی نداشته باشد و تنها برای گرفتن مستمری و حقوق او می‌خواهید اقدام کنید، گرفتن انحصار وراثت محدود کفایت می‌کند.

وقتی شخصی فوت می‌کند، ابتدا باید دیون (بدهی) او از محل اموالش پرداخت شود و در نهایت اگر مالی از او باقی بماند، این مال بین وراث او تقسیم خواهد شد.

برای گرفتن انحصار وراثت ملک، شورای حل اختلاف آخرین اقامتگاه متوفی صالح به رسیدگی و صدور رای می‌باشد.
هر کدام از وارثان یا طلبکاران که ذینفع می‌باشند؛ می‌توانند صدور گواهی انحصار وراثت را درخواست نمایند.
یکی از ورثه باید به اداره دارایی مراجعه کرده و مفاصا حساب مالیاتی دریافت کند.

سپس با گواهی انحصار وراثت و رسید پرداخت مالیات بر ارث، می‌توانند ملک متوفی را انتقال دهند.

ممکن است وراث به تصور اینکه متوفی اموالی بیش از پنجاه میلیون تومان ندارد، برای گرفتن انحصار وراثت محدود اقدام کنند و گواهی انحصار وراثت محدود بگیرند.

اما بعداً متوجه شوند که به عنوان مثال متوفی ملکی داشته که مثلاً  هشتصد میلیون تومان ارزش دارد.
برای نقل و انتقال آن ملک و تقسیم آن بین ورثه، به گواهی انحصار وراثت نامحدود نیاز می باشد.
در این حالت یکی از ورثه باید به همان شورای حل اختلاف مراجعه کند و درخواست تبدیل انحصار وراثت محدود به نامحدود را بدهد.

در اینجا شورا آگهی در رزونامه کثیر الانتشار منتشر می‌نماید و بعد از گذشت یک ماه از نشر آگهی، گواهی انحصار وراثت نامحدود را صادر خواهد کرد.

مدارک لازم برای انحصار وراثت

اصل گواهی فوت و شناسنامه متوفی.

 فرم استشهادیه انحصار وراثت که باید در آن اسامی وراث متوفی تصریح گردیده و به وسیله سه نفر از آشنایانی که نسبت به متوفی و وراث او شناخت کافی دارند، در یکی از دفاتر اسناد رسمی تکمیل و گواهی امضا شود. هزینه استشهادیه انحصار وراثت را دفاتر اسناد رسمی معین می‌کنند.

البته می‌توانید سه نفر شاهد را در روز جلسه در شورا با خود ببرید تا فرم استشهادیه را در محل شورا و در جلسه رسیدگی امضا کنند.

متقاضی انحصار وراثت باید علاوه بر شناسنامه خود، کپی برابر اصل شده تمامی صفحات شناسنامه سایر وراث را به شورای حل اختلاف ارائه دهد. ارائه اصل شناسنامه‌‌ها جهت ملاحظه در جلسه الزامی است.

اگر شخص فوت شده همسر دائمی داشته باشد، عقد نامه یا رونوشت آن باید ضمیمه شود.
اگر فرزندی از متوفی قبل از او فوت کرده باشد، باید گواهی فوت او به شورا ارائه شود و به دادخواست ضمیمه (همراه) گردد.
اگر متوفی وصیت‌نامه رسمی داشته باشد باید ضمیمه گردد.

گواهی تسلیم اظهارنامه مالیاتی برای افرادی که قبل از سال ۹۵ فوت شده‌اند و وراث او تاکنون اقدامی نکرده‌اند الزامی است.

اگر متوفی در حین فوت وراث طبقه اول، یعنی پدر و مادر، فرزند و نوه نداشته باشد، وراث طبقه دوم یعنی خواهر و برادر او از ماترک ارث خواهند برد.

در فرم استشهادیه‌ای که در این موارد تنظیم می‌شود، نام خواهر و برادر نوشته خواهد داشت.
در قسمت خواهان دادخواست انحصار وراثت، نام یکی از ورثه که متقاضی اخذ گواهی انحصار وراثت است یا هر شخ ذینفع،  نوشته می‌شود.

در رابطه با خوانده دادخواست انحصار وراثت باید گفت که نام دیگر وراث، غیر از وارث متقاضی که خواهان است، به عنوان خوانده در دادخواست قید می‌شود.

در ستون خواسته درخواست صدور گواهی انحصار وراثت نامحدود یا محدود نوشته می‌شود.

اگر دادخواست به وسیله وکیل ثبث شده باشد، یعنی متقاضی برای گرفتن گواهی انحصار وراثت وکیل داشته باشد، نام وکیل در ستون مربوطه نوشته خواهد شد.

در قسمت دلایل و منضمات نیز مدارک مورد نیاز برای اخذ گواهی انحصار وراثت که در بالا توضیح داده شد، قید می‌شود و ضمیمه دادخواست می‌گردد.

آخرین قسمت در نمونه دادخواست انحصار وراثت از طرف ورثه، شرح دادخواست است.

در دادخواست انحصار وراثت نامحدود مبلغ دارایی بیش از پنجاه میلیون تومان و در دادخواست انحصار وراثت محدود دارایی متوفی پنجاه میلیون یا کمتر نوشته می‌شود.

انجام انحصار وراثت مهلت خاصی ندارد و هر زمان که وراث و یا افراد ذینفع تمایل داشته باشند، می‌توانند برای اخذ این گواهی اقدام نمایند و از این نظر با محدودیت زمانی مواجه نیستند.

تا قبل از سال ۱۳۹۵ افراد برای اخذ گواهی انحصار وراثت، ابتدا باید مالیات بر ارث را پرداخت می‌کردند و مفاصا حساب مالیاتی دریافت می‌نمودند.

 اما با اصلاحات قانون مالیات بر ارث در سال ۹۵، برای اخذ گواهی انحصار وراثت متوفیانی که از سال۹۵ به بعد فوت نموده‌اند، اخذ مفاصا حساب مالیاتی نیاز نمی‌باشد.

وراث می توانند مراحل انحصار ورثه را طی نموده و گواهی را دریافت نمایند و سپس به اداره مالیات بروند و مالیات بر ارث را پرداخت نموده و مفاصا حساب مالیاتی جهت نقل و انتقال اموال متوفی دریافت کنند.

وکیل گواهی انحصار وراثت

برای گرفتن گواهی انحصار وراثت افراد می‌توانند راسا اقدام نمایند یا امور خود را به وکیل واگذار نمایند.

جهت واگذاری امور مربوط به انحصار وراثت ایرانیان داخل و خارج از کشور می‌توانند با موسسه حقوقی مهر پارسیان تماس بگیرند و امور خود را به وکلای متخصص موسسه حقوقی مهر پارسیان بسپارند.