شکایت از مامور رشوه‌گیر

در این مقاله به بررسی ارتشا و نحوه شکایت از مامور رشوه‌گیر می‌پردازیم.

ارتشا به عمل گرفتن وجه یا هر نوع مال دیگر از سوی کارمند دولت گفته شده؛ که به منظور انجام وظایف خود او یا وظایف کارمند دیگر در یک سازمان دولتی تحقق می‌یابد.جرایم نام برده شده در قانون مجازات اسلامی را از یک منظر می‌توان به دو گروه تقسیم نمود:

1. جرایمی که توسط عموم افراد جامعه قابلیت تحقق داشته و وابسته به شغل خاصی نمی‌باشد؛ سرقت از زمره این جرایم می‌باشد.
2. جرایمی که توسط شغل و مشاغل خاصی، قابل تحقق می‌باشد، همچون اختلاس و ارتشا که تنها توسط کارمندان دولت قابل ارتکاب می‌باشند.

رشوه از ماده رشو، در اصطلاح، به مال یا وجهی گفته می‌شود که از طرف کارکنان و مأمورین دولتی به سبب انجام وظیفه گرفته می‌شود.
با توجه به معنای اصطلاحی رشوه، مفاهیم رشاء و ارتشاء به ترتیب عبارتند از: رشوه دادن و رشوه گرفتن.
ارتشاء در لغت به معنای رشوه گرفتن و رشوه خواری است.
تحقق جرم رشوه منوط به دو رفتار رشوه دادن و رشوه گرفتن است.

قانونگذار برای پیشگیری از وقوع این جرم و برای برقراری و حفظ نظم و امنیت در جامعه ارتشاء را جرم دانسته است و به موجب قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشا، اختلاس و کلاهبرداری، برای آن مجازات‌های سنگینی را از جمله حبس و انفصال از خدمت تعیین کرده است.

در ادامه این مقاله به بررسی سوالات زیر می‌پردازیم:

• جرم ارتشا چیست؟
• مجازات جرم ارتشا چگونه است؟
• آیا رشا هم جرم انگاری شده است؟
• مجازات تشکیل باند ارتشا چیست؟
• بهترین وکیل امور کیفری را چگونه پیدا کنیم؟

مصادیق رشوه

مصادیق رشوه عبارت است از:

• گرفتن وجوهی به غیر از آنچه در قوانین و مقررات تعیین شده است.
• اخذ مالی بلاعوض یا به مقدار فاحش ارزان‌تر از قیمت معمولی یا ظاهراً به قیمت معمولی و واقعاً به مقدار فاحش کمتر از قیمت.
• فروش مالی به مقدار فاحش گران‌تر از قیمت به طور مستقیم یا غیر مستقیم به ارباب رجوع بدون رعایت مقررات مربوط.
• فراهم کردن موجبات ارتشاء از قبیل مذاکره جلب موافقت یا وصول و ایصال وجه یا مال یا سند پرداخت وجه از ارباب رجوع.
• اخذ یا قبول وجه یا مال یا سند پرداخت وجه یا تسلیم مال از ارباب رجوع به طور مستقیم یا غیر مستقیم برای انجام دادن یا انجام ندادن امری است که مربوط به دستگاه اجرایی است.
• دریافت هرگونه مال دیگری که در عرف رشوه خواری تلقی می‌شود، از جمله هرگونه ابراء یا اعطاء وام بدون رعایت ضوابط یا پذیرفتن تعهد یا مسئولیتی که من غیر حق صورت گرفته باشد و همچنین گرفتن پاداش و قائل شدن تخفیف و مزیت خاص برای ارایه خدمات به اشخاص و اعمال هرگونه موافقت یا حمایتی خارج از ضوابط که موجب بخشودگی یا تخفیف گردد.

جرم ارتشا

از آنجا که در کنار مفهوم ارتشا و رشوه گیرنده، همواره مفاهیم دیگری نظیر رشوه، رشا، راشی یا رشوه دهنده نیز مطرح می‌گردد، لازم است تا پیش از تعریف جرم ارتشا، کمی در مورد مفاهیم مرتبط با رشوه توضیح دهیم.
رشوه در حقوق کیفری، به معنی مالی است که توسط یک فرد به یکی از کارمندان دولت داده شده تا امری را که مربوط به سازمان دولتی مورد تبعیت او بوده، انجام داده یا از انجام آن امتناع نماید.
بنابراین در جرم رشوه، رشوه گیرنده کارمند دولت است؛ پس کارمندان بخش خصوصی مشمول این جرم نمی‌شوند.

در ضمن کار انجام شده باید از وظایف آن کارمند رشوه گیرنده یا یک کارمند دیگر باشد.
در عمل مجرمانه رشوه دادن، به کسی که رشوه می‌دهد، راشی یا رشوه دهنده گفته شده و به این عمل مجرمانه رشوه دادن یا رشا گفته می‌شود.
در مقابل در رشوه، ارتشا به عمل گرفتن وجه یا هر نوع مال دیگر از سوی کارمند دولت گفته شده که به منظور انجام وظایف خود او یا وظایف کارمند دیگر در یک سازمان دولتی تحقق می‌یابد. بنابراین رشا و ارتشا در واقع دو روی سکه در تحقق رشوه می‌باشند.

مجازات جرم ارتشا

مجازات جرم ارتشا به موجب ماده 3 قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء، اختلاس و کلاهبرداری مشخص شده است که به شرح زیر می‌باشد:

• اگر قیمت مال یا وجه اخذ شده بیش از بیست هزار ریال نباشد، کارمند مربوطه به انفصال موقت از شش ماه تا سه سال محکوم می‌گردد. اما اگر کارمندی که مرتکب جرم ارتشا شده، در مرتبه مدیر کل یا هم درجه مدیر کل یا بالاتر باشد، مجازات وی انفصال دائم از مشاغل دولتی خواهد بود.
• چنانچه قیمت مال یا وجه اخذ شده، بیش از بیست هزار ریال تا دویست هزار ریال باشد، مجازات جرم ارتشا برای کارمند دولتی، از یک سال تا سه سال حبس و جزای نقدی معادل قیمت مال یا وجه اخذ شده و انفصال موقت از شش ماه تا سه سال می‌باشد.

در این بخش نیز اگر مرتکب در مرتبه مدیر کل یا هم درجه مدیر کل یا بالاتر باشد، مجازات وی انفصال (برکناری) دائم از مشاغل دولتی می‌باشد.

• اگر قیمت مال یا وجه گرفته شده توسط کارمند دولت، بیش از دویست هزار ریال تا یک میلیون ریال باشد، مجازات جرم ارتشا برای کارمند دولتی، دو تا پنج سال حبس به علاوه جزای نقدی معادل قیمت مال یا وجه گرفته شده و انفصال دائم از خدمات دولتی و تا 74 ضربه شلاق می باشد.

در صورتی‌ که کارمندی که مرتکب جرم ارتشا شده است، در درجه پایین تر از مدیر کل باشد، مجازات وی انفصال موقت از شش ماه تا سه سال می‌باشد.

• چنانچه قیمت مال یا وجه اخذ شده، بیش از یک میلیون ریال باشد، مجازات جرم ارتشا برای کارمند دولتی، پنج تا ده سال حبس به علاوه جزای نقدی معادل قیمت مال یا وجه گرفته شده و انفصال دائم از خدمات دولتی و تا 74 ضربه شلاق می‌باشد.

در این مورد نیز اگر مرتکب در مرتبه پایین‌تر از مدیر کل باشد، مجازات وی انفصال موقت از شش ماه تا سه سال می‌باشد.

در کنار کلیه مجازات‌های تعیین شده برای ارتشا، مالی که در نتیجه ارتکاب ارتشا توسط کارمند دولت تحصیل گردیده، به عنوان مجازات تعزیری رشوه دهنده یا همان راشی، به نفع دولت ضبط می‌گردد.

شکایت از ارتشا

ممکن است پس از اینکه راشی اقدام به پرداخت رشوه نمود، از این عمل مجرمانه خود پشیمان شده و بخواهد با شکایت از ارتشا وقوع این جرم را به مقامات صلاحیت‌دار گزارش دهد.

در صورت شکایت رشوه دهنده، مجازات رشوه دادن در مورد وی اجرا نخواهد شد.

• اولین قدم در شکایت از ارتشا آن است که شاکی باید به یکی از دفاتر خدمات قضایی مراجعه نموده و شکواییه تنظیم شده خود را از طریق دفتر خدمات قضایی برای دادسرای صلاحیت‌دار ارسال نماید.

دفتر خدمات پس از ثبت شکایت و اطمینان از رعایت مقررات قانونی، شکواییه ارتشا را برای دادسرای صلاحیت‌دار ارسال می‌کند.

• با وصول شکایت از ارتشا به دادسرا، معاونت ارجاع دادسرا شکایت را به یکی از شعب دادسرا ارسال می‌نماید. در این زمان پیامک پرونده شما به شعبه ارجاع گردید، برای شاکی جرم ارتشا ارسال گردیده که لازم است وی با در دست داشتن مدارک اثبات کننده مانند فیش واریز وجه به شعبه دادسرا مراجعه نماید.
• دادسرا موارد تحقیق را به شاکی اعلام نموده و شاکی موظف است تا نسبت به اجرای آن موارد، مطابق دستور مقام قضایی اقدام نماید.

به عنوان مثال، چنانچه دلیل اثبات کننده جرم ارتشا شهادت شهود باشد، لازم است که شاکی طبق دستور دادسرا شهود خود را در زمان تعیین شده حاضر نموده تا اقدام به ادای شهادت نمایند.

مطابق تبصره ماده 592 قانون مجازات اسلامی، بخش تعزیرات، چنانچه راشی یا همان رشوه‌ دهنده، برای پرداخت رشوه شکایت نماید، مجازات حبس شش ماه تا سه سال در مورد وی اجرا نشده و مال پرداخت شده نیز به وی مسترد می‌‌گردد.

رسیدگی به جرم ارتشا

در صورت طرح شکایت ارتشا پرونده به چه صورت مورد رسیدگی قرار گرفته تا به صدور رای منتهی شود.

نحوه رسیدگی به جرم ارتشا به شرح زیر می‌باشد:

• پس از ثبت شکایت ارتشا در دفتر خدمات قضایی، دفتر مربوطه شکایت ارتشا را برای دادسرای محل وقوع جرم ارسال می‌کند.

با وصول شکایت به دادسرا، معاونت ارجاع دادسرا آن شکایت را به یکی از شعب دادسرا ارسال می‌نماید.

• شعبه دادسرا پس از وصول پرونده، در صورت احراز رعایت شرایط قانونی اولیه، برای شکایت تشکیل پرونده کرده و پیامک(پرونده شما به شعبه دادسرا ارجاع شد) را برای شاکی ارسال نموده وبه موجب ابلاغیه الکترونیکی که برای وی ارسال می‌کند، به وی اخطار می‌دهد که ظرف مهلت تعیین شده برای ادای توضیحات تکمیلی و ارائه اصل مدارک و مستندات خود در شعبه حاضر شود.
• پس از حضور شاکی در شعبه دادسرا، توضیحات لازم از وی اخذ گردیده و موارد تحقیقات به اطلاع وی می‌رسد. در این حالت، شاکی ملزم بوده تا از طریق مراجع قانونی همچون کلانتری، موارد تحقیقات را انجام داده و روند آن را پیگیری نماید.
• در پایان مرحله تحقیقات مقدماتی در دادسرا چنانچه نظر دادسرا بر عدم وقوع جرم ارتشا باشد، قرار منع تعقیب صادر نموده و چنانچه نظر دادسرا بر وقوع جرم باشد، با صدور قرار جلب به دادرسی، پرونده را برای دادگاه کیفری ارسال می‌کند.
• دادگاه کیفری با ارسال ابلاغیه وقت دادرسی برای شاکی و متهم جرم ارتشا و با تشکیل جلسه دادرسی به اتهام ارتشا رسیدگی نموده و چنانچه نظر بر وقوع جرم ارتشا داشته باشد، رای بر محکومیت متهم ارتشا صادر می‌نماید.

این رای ظرف 20 روز قابل تجدید نظر خواهی در دادگاه تجدید نظر استان می‌باشد.

ارتشا توسط کارشناسان

کارشناسان دادگستری چه از سوی دادگاه انتخاب شوند و چه از سوی طرفین اختلاف، چنانچه در مقابل اخذ وجه یا مال به نفع یکی از طرفین اظهار نظر کنند، به حبس از شش ماه تا دو سال یا جزای نقدی از سه تا ۱۲ میلیون ریال محکوم می‌شوند.

ارتشاء توسط کارکنان قضایی

اگر قضات دادگاه به واسطه ارتشاء حکم به مجازاتی شدیدتر از آنچه که در قانون مقرر شده صادر کنند، علاوه بر مجازات ارتشاء به مجازات مقدار زایدی که در مورد حکم واقع شده محکوم می‌شوند.

ارتشاء با رشوه غیر وجه نقد

اگر رشوه به صورت وجه نقد نباشد؛ بلکه مالی بلاعوض یا به مقدار بسیار ارزان‌تر از قیمت معمولی یا ظاهرا به قیمت معمولی ولی در واقع به مقدار کمتر از قیمت واقعی به مامورین دولتی به طور مستقیم به خودشان یا به شخص مورد نظر آنان منتقل شود یا به قصد رشوه مالی از آنها به مقدار گران‌تر از مقدار حقیقی‌اش خریداری شود، مجازات ارتشاء بر آنها تحمیل خواهد شد.

واسطه گری برای رشوه دادن و رشوه گرفتن

هرکس عاملا و از روی عمد سبب شود تا جرم ارتشاء محقق شود (برای مثال با طرفین رشوه دهنده و رشوه گیرنده مذاکره کند یا در پرداخت و گرفتن وجه کمک کند)، به مجازات رشوه دهنده محکوم می‌شود.

گرفتن کمیسیون و پورسانت

یکی از جرایم شایع در معاملات بین المللی یا داخلی، اخذ کمیسیون یا پورسانت در معاملات دولتی است که ارقام آن بسیار زیاد است.
کشف این جرایم متاسفانه به واسطه قدرتی که حاکمان دولتی دارند بسیار سخت بوده و معمولا به صورت شبکه‌ای و در قالب جرایم سازمان یافته محقق می‌شوند.

در سال ۱۳۷۲ قانونگذار به صورت خاص به این عمل توجه پیدا کرد و با تصویب ماده واحده‌ای، مجازات حبس و جزای نقدی برای آن مقرر کرده است.

بر این اساس قبول هرگونه پورسانت اعم از وجه، مال، سند پرداخت وجه یا تسلیم مال تحت هر عنوان به طور مستقیم یا غیر مستقیم (برای مثال منظور کردن پورسانت به حساب فرزندان یا اقوام دیگر) در رابطه با معاملات خارجی، قوای سه گانه سازمان‌ها، شرکت‌ها و موسسات دولتی، نیروهای مسلح، نهادهای انقلابی، شهرداری‌ها و کلیه تشکیلات وابسته به آنها ممنوع است و مرتکب علاوه بر پورسانت یا معادل آن به دولت، به دو تا پنج سال حبس و جزای نقدی معادل مبلغ پورسانت محکوم می‌شود.

اخذ رشوه توسط پزشک برای صدور گواهی خلاف واقع

اگر پزشک تصدیق خلاف واقع درباره شخصی برای معافیت از خدمت در ادارات رسمی یا نظام وظیفه یا برای ارایه به مراجع قضایی بدهد.

برای مثال متهم برای رهایی از مجازات شلاق از پزشک گواهی بگیرد که اجرای آن مجازات موجب تشدید بیماری‌اش می شود یا برای عدم حضور در شعبه بازپرسی گواهی صادر کند که متهم دارای بیماری است که باید یک هفته بستری باشد و… به شش ماه تا دو سال حبس یا به سه تا ۱۲ میلیون ریال جزای نقدی محکوم خواهد شد.

اگر پزشک مزبور برای صدور گواهی خلاف واقع رشوه دریافت کند، علاوه بر بازگرداندن و ضبط آن به عنوان جریمه، به مجازات مقرر برای رشوه گیرنده محکوم خواهد شد.

مالکیت راشی

برای تحقق جرم رشا یا ارتشا مالکیت راشی نسبت به مالی که بعنوان رشوه می‌دهد شرط نیست و اگر راشی مال مسروقه را هم بعنوان رشوه بدهد از مصادیق رشوه می‌باشد.
جهت تحقق این جرم لازم نیست که مال به خود مرتشی داده شود، بلکه به هر طریقی که به دست وی برسد و مقصود رشاء و ارتشاء باشد جرم محقق خواهد شد.
اگر فرد گیرنده مال، کارمند نباشد عمل ارتکابی او حسب مورد ممکن است اخاذی یا کلاهبرداری باشد.

بنابراین در این حالت، مرتکب (دریافت کننده وجه) مرتشی محسوب نمی‌شود و پرداخت کننده وجه نیز راشی تلقی نمی‌گردد و قانوناً پرداخت کننده وجه قابل مجازات نمی‌باشد.
اگر انجام یا عدم انجام کاری که کارمند بابت آن وجهی را دریافت نموده، مربوط به وظایف سازمانی او نباشد، در این صورت آن عمل، رشا و ارتشا نخواهد بود.
در بررسی جرم ارتشاء نظر غالب این است که مقدم بودن اخذ مال نسبت به انجام کار مورد نظر توسط مرتشی ضرورتی ندارد بلکه اخذ مال می‌‌تواند بعد از انجام کار مورد نظر صورت بگیرد.
اگر رشوه دهنده از سمت رشوه گیرنده بعنوان مأمور دولت اطلاع نداشته باشد و یا آگاه باشد، اما قصد او از دادن مال، رشوه دادن نباشد در اینصورت مشمول رشوه گرفتن نخواهد بود.
گرفتن رشوه در موردی می‌باشد که انجام یا عدم انجام امر از وظایف مأمور دولت باشد و اگر مأمور دولت در خارج از حدود وظیفه خود وجهی را بگیرد، عمل وی کلاهبرداری محسوب می‌شود.

معاونت در ارتشا و پولشویی

رفتاری که برای تحقق جرایم رشا(رشوه دادن) و ارتشا(رشوه گرفتن) لازم است، دادن وجه یا مال و قبول کردن آن و یا انجام معامله صوری (غیرواقعی) با مبلغ غیر واقعی‌ به صورت مستقیم یا غیر مستقیم به کارکنان دولت‎ است.
بر این اساس کارمندی که در مقابل انجام دادن کاری یا انجام ندادن کاری برای ارباب رجوع، مالی را از وی قبول می‌کند یا مال او را با مبلغی بسیار کمتر از قیمت واقعی آن می‌خرد، مرتشی محسوب می‌گردد‎.

به تعبیری دیگر دادن مال به کارمند دولت به قصد رشوه هم می‌تواند به صورت مستقیم باشد و هم به صورت غیر مستقیم.
منظور از مستقیم همان دادن وجه نقد به صورت واریز به حساب خود کارمند یا نزدیکان اوست.
غیر مستقیم مانند فرضی است که فرد به قصد رشوه دادن به کارمند دولت ماشین خود را با قیمت خیلی پایین به او می‌فروشد.

بنابراین اگر این دو رفتار محرز (واضح) نباشد، ممکن است شکایت شما رد شود.
قبول رشوه باید برای انجام دادن یا انجام ندادن کاری باشد که مربوط به سازمان دولتی، قضایی و نهادهای دولتی است.

در صورتی‌که دریافت وجه یا مال یا سند دریافت وجه یا مال(مانند چک و سفته)، به عنوان هبه(هدیه) یا قرض و… باشد و بعدا مشخص شود که قصد و نیت دهنده مال، کسب امتیاز یا انجام عملی خاص از سوی گیرنده مال بوده است، به لحاظ نبودن عنصر معنوی جرم یعنی سوء نیت و قصد، جرم ارتشا (رشوه گرفتن) تحقق نمی‌یابد.

مجازات جرم ارتشاء به عوامل مختلفی مانند ارزش مال دریافتی، سمت فرد رشوه گیرنده و… بستگی دارد.

مجازات ارتشا در نیروهای مسلح

مطابق با ماده 118 قانون مجازات جرایم نیروهای مسلح، هر فردی که به‌صورت رسمی با امور نظامی سروکار داشته باشد و برای انجام‌دادن یا ندادن وظایفی از یک نیروی مسلح دیگر رشوه بگیرد، مرتکب ارتشا شده است.
اگر قیمت وجه گرفته شده تا صدهزار تومان باشد، فرد مجرم یک تا پنج سال حبس محکوم خواهد شد. همچنین معادل میزان آن رشوه به جزای نقدی محکوم می‌شود. همچنین یک درجه رتبه نظامی از آن فرد نیز گرفته خواهد شد.
اگر قیمت رشوه گرفته شده بیشتر از صدهزار تومان تا یک میلیون تومان باشد، فرد به 2 تا 10 سال حبس و جزای نقدی معادل آن وجه دریافتی، محکوم خواهد شد. تنزیل دو درجه از دیگر مجازات‌های در نظر گرفته شده برای آن مجرم است.
اگر آن وجه بیش از یک میلیون تومان باشد، فرد گناهکار به سه تا پانزده سال حبس و جزای نقدی محکوم خواهد شد. همچنین این بار از نیروی مسلح نیز اخراج می‌گردد.

چه کسانی مشمول قانون مجازات ارتشا در نیروهای مسلح می‌شوند؟

 مطابق ماده 1 قانون مجازات جرایم نیروهای مسلح، افراد زیر مشمول این قانون خواهند شد:

• کارکنان ستاد کل نیروهای مسلح و سازمان‌های مرتبط
• کارکنان ارتش و سازمان‌های مرتبط
• کارکنان سپاه و سازمان‌های مرتبط و افراد عضو بسیج
• کارکنان وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و سازمان‌های مرتبط
• کارکنان مشمول قوانین نیروی انتظامی
• کارکنان وظیفه، از هنگام شروع خدمت تا آخرین لحظه پایان آن
• محصلان در مراکز آموزشی نظامی و انتظامی در داخل و خارج کشور
• افرادی که در زمان محدود و معین در خدمت نیروهای مسلح هستند و طبق قوانین استخدامی از اعضا نیروی مسلح محسوب می‌شوند.

فرایند دادرسی

فرآیند دادرسی با کشف جرم یا شکایت شاکی خصوصی شروع می‌شود و تحقیقات درباره جرم ارتکابی و تعقیب آن در نهادی به نام دادسرا و توسط بازپرس(مقام تحقیق) ادامه می‌یابد و در صورتی‌که دادستان(مقام تعقیب) ادامه می‌یابد ودر صورتی‌که دادستان متهم را مجرم تشخیص دهد با صدور کیفرخواست، از دادگاه تقاضای مجازات متهم را می‌کند.

دادگاه در صورتی‌که متهم را مجرم تشخیص دهد؛ حکم متناسب را صادر و سپس اجرای حکم را به دادسرا می‌سپارد.

براساس بند 14 اصل سوم و اصل بیستم قانون اساسی، تمام مردم در برابر قانون مساوی هستند و از حمایت یکسان برخوردارند،در ماده 7 اعلامیه جهانی حقوق بشر و ماده 26 میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی نیز به تساوی عموم در برابر قانون اشاره است.

به همین منظور قوانین عادی نیز در رابطه با فرآیند رسیدگی جرایم دولتی و جرایم ارتکابی سایر افراد تفاوتی قایل نشده‌اند.
تنها تفاوت موجود در فرآیند رسیدگی به جرایم مقامات دولتی مذکور با سایر افراد، مربوط به صلاحیت دادگاه‌های رسیدگی کننده به جرم است.
بجز تفاوت مذکور، در موارد دیگر از جمله، فرآیند تحقیق، تعقیب، رسیدگی، صدور حکم، تجدیدنظر خواهی از حکم و اجرای آن تفاوتی میان مقامات دولتی وسایر افراد وجود ندارد.

تفاوت ارتشا و اختلاس

ارتشا و اختلاس از جهت اینکه این دو جرم مختص کارمندان دولت می‌باشند، وجه اشتراک دارند اما شیوه ارتکاب این دو جرم و ماهیت آن‌ها متفاوت می‌باشد.
در جرم اختلاس قرد مرتکب اختلاس، اموال و دارای‌هایی که در راستای وظیفه شغلی‌ خود در اختیار دارد را، تصاحب می‌کند و مالک می‌شود.

مجازات قانونی ارتشا از طریق تشکیل یا رهبری شبکه

افرادی که با تشکیل یا رهبری شبکه چندنفری به جرم ارتشا مبادرت می‌ورزند، باید مجازات شوند.

مجازات قانونی این افراد بدین‌گونه شرح داده شده است:
در صورت تحقق جرم ارتشا، حکم استرداد اموال کسب ‌شده و ضبط توسط دولت صادر می‌شود.
علاوه بر ضبط اموال به‌ نفع دولت، جزای نقدی معادل مجموع اموال اخذشده به‌ عنوان رشوه نیز برای افراد خاطی در نظر گرفته می‌شود.

انفصال (برکناری) دائم از خدمات دولتی نیز از دیگر مجازات‌های مدون‌ شده برای تشکیل یا رهبری شبکه باند ارتشا است.
حبس از پانزده سال تا حبس ابد در صورتی‌که جرم مفسد فی‌الارض ثابت نشود، برای باند ارتشا صادر می‌شود.
در صورت وقوع جرم مفسد فی‌الارض برای افراد خاطی و باند ارتشا، مجازات اعدام لحاظ خواهد شد.

اما در جرم ارتشا کارکنان مرتکب این جرم، برای انجام وظایف شغلی خود یا انجام دادن یا انجام ندادن امری مرتبط با شغل خود، از افراد رشوه (اعم از وجه نقد و چک و…) دریافت می‌کنند، همچنین مجازات جرم ارتشاء با جرم اختلاس نیز با یکدیگر متفاوت می‌باشد.

نوع و میزان دخالت افراد در شبکه به هر نحوی به مفهوم دخالت در به وجود آمدن شبکه جرم است.

تعداد نفرات لازم برای تشکیل شبکه ارتشا

مرتکبین جرم رشا و ارتشا از طریق تشکیل شبکه باید بیش از دو نفر باشند تا بتوان باند ارتشا را برای آن متصور شد.
اما برای اینکه آیا دو نفر هم می‌توانند باند ارتشا را تشکیل بدهند یا خیر نیز اختلاف نظر است.
با توجه به اینکه تعدد مرتکب اگر بیش از یک نفر باشد؛ جمع محسوب می‌شود، می‌توان انتساب شبکه ارتشا به دو نفر را بلااشکال دانست.
برخی از حقوق‌دانان جهت انتساب شبکه ارتشا حضور لزوماً 3 نفر یا بیشتر را ضروری می‌دانند.

مرتکبین شبکه ارتشا و اطلاع ماهیت عمل مجرمانه

اگر کارمند دولت با نیرنگ یا فریب دیگر کارمندان را برای ایجاد شبکه ارتشا با خود همراه کند و دیگر کارمندان از ماهیت شبکه خبردار نباشند، باند ارتشا محسوب نشده و مشمول ماده 4 قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشا، اختلاس و کلاهبرداری نخواهد شد.

وجود تمامی شرایط تحقق شبکه ارتشا برای صدور حکم مجازات

با توجه به اینکه برای تحقق باند یا شبکه ارتشا باید تمامی شرایط وجود داشته باشد، حتی اگر یکی از کارکنان شبکه از عمل خود آگاه نباشد، مجازات وی ارتشا نیست.

سمت اعضای شبکه جرم ارتشا

جرم رشا و ارتشا از جرائمی است که باید از سوی مأمورین خدمات عمومی و نهادهای دولتی انجام شده باشد.

بهترین وکیل امور کیفری

جهت برقراری ارتباط با وکلای متخصص برای مشاوره، بررسی و رسیدگی به دعاوی مرتبط با امور کیفری و همچنین دریافت اطلاعات بیشتر با موسسه حقوقی مهر پارسیان تماس بگیرید.

 

 

مجازات تهمت ارتشا چیست؟

مراقب باشید که اگر به‌ناحق به کسی تهمت رشوه دادن بزنید، این کار شما نیز مجازات خواهد داشت. مجازات تهمت ارتشا می‌تواند موارد مختلفی از جمله حبس یا شلاق باشد.

کدام دادگاه صالح به رسیدگی به جرم رشا و ارتشا می‌باشد؟

جرم ارتشا در زمره جرایم عمومی است و رسیدگی به آن در صلاحیت دادگاه عمومی محل وقوع جرم است. اما اگر دادگاه تشخیص دهد که تشکیل یا رهبری شبکه چند نفری جهت اخلال در نظام جمهوری اسلامی ایران باشد، در اینصورت رسیدگی با دادگاه انقلاب می‌باشد.

شکایت از مامور رشوه‌گیر شکایت از مامور رشوه‌گیر شکایت از مامور رشوه‌گیر شکایت از مامور رشوه‌گیر شکایت از مامور رشوه‌گیر شکایت از مامور رشوه‌گیر شکایت از مامور رشوه‌گیر شکایت از مامور رشوه‌گیر شکایت از مامور رشوه‌گیر شکایت از مامور رشوه‌گیر 

شکایت از مامور رشوه‌گیر شکایت از مامور رشوه‌گیر شکایت از مامور رشوه‌گیر شکایت از مامور رشوه‌گیر شکایت از مامور رشوه‌گیر شکایت از مامور رشوه‌گیر شکایت از مامور رشوه‌گیر شکایت از مامور رشوه‌گیر شکایت از مامور رشوه‌گیر شکایت از مامور رشوه‌گیر 

شکایت از مامور رشوه‌گیر شکایت از مامور رشوه‌گیر شکایت از مامور رشوه‌گیر شکایت از مامور رشوه‌گیر شکایت از مامور رشوه‌گیر شکایت از مامور رشوه‌گیر شکایت از مامور رشوه‌گیر شکایت از مامور رشوه‌گیر شکایت از مامور رشوه‌گیر شکایت از مامور رشوه‌گیر 

شکایت از مامور رشوه‌گیر شکایت از مامور رشوه‌گیر شکایت از مامور رشوه‌گیر شکایت از مامور رشوه‌گیر شکایت از مامور رشوه‌گیر شکایت از مامور رشوه‌گیر شکایت از مامور رشوه‌گیر شکایت از مامور رشوه‌گیر شکایت از مامور رشوه‌گیر شکایت از مامور رشوه‌گیر شکایت از مامور رشوه‌گیر