مسئولیت راهن ورشکسته

بهترین وکیل عقود و تعهدات در این نوشتار به بررسی مسئولیت راهن ورشکسته پرداخته است.

چنانچه در این زمینه نیازمند اخذ مشاوره هستید با شماره تماس های مندرج در سایت تماس حاصل فرمائید.

بررسی مسئولیت راهن ورشکسته

با صدور حکم ورشکستگی، راهن (تاجر) و طلبکاران او در وضعیت جدیدی قرار می ­گیرند. از جمله آثار حکم ورشکستگی این است که تاجر بخشی از حقوق مدنی خود را از دست می ­دهد و بخشی از قراردادهای مالی او در معرض بطلان قرار می ­گیرند. همچنین ممکن است طلبکاران نتوانند همه مطالبات خود را وصول نمایند، برای بدهکار نیز تکالیف جدیدی ایجاد می ­شود.

جهت دریافت مشاوره در خصوص مسئولیت راهن ورشکسته با گروه مشاوره تخصصی موسسه مهر پارسیان از طریق شماره تماس های 88663925 یا 88663926 یا 88663927 با ما در ارتباط باشید.

عقد رهن

عقد رهن از جمله عقود معین است، بدین معنا که به موجب آن یک مال وثیقه یک دین قرار می ­گیرد، تا در صورتی­ که بدهکار بدهی خود را طبق قرارداد پرداخت نکرد، طلبکار بتواند طلب خود را از مال مورد وثیقه بردارد.

طبق قانون مدنی ایران؛ رهن عقدی است که، به موجب آن مدیون مالی را برای وثیقه به داین می ­دهد، ‌رهن دهنده را راهن و طرف دیگر را مرتهن می ­گویند.

ماهیت عقد رهن

ماهیت عقد رهن نسبت به راهن عقد لازم است و نسبت به مرتهن عقد جایز؛ یعنی اینکه راهن نمی­ تواند عقد رهن را فسخ کند، اما مرتهن می­ تواند آن را فسخ کند.

ارکان اصلی عقد رهن

• راهن: شخصی که مالی را به رهن می ­دهد.
• مرتهن: شخصی که مال مورد رهن را دریافت می ­کند.
• مال مرهونه: مال مورد رهن را رهنیه می ­نامند.

ورشکستگی

حالت تاجری است در پرداخت قروض یا بدهی‌ های خود وقفه داشته باشد. این به این معنا نیست که تاجر هیچ مالی ندارد بلکه به این معناست که بدهی‌ های او بیشتر از دارایی اوست و دارایی او کفاف پرداخت بدهی‌ هایش را نمی‌ دهد.

جهت دریافت مشاوره در خصوص مسئولیت راهن ورشکسته با گروه مشاوره تخصصی موسسه مهر پارسیان از طریق شماره تماس های 88663925 یا 88663926 یا 88663927 با ما در ارتباط باشید.

شرایط تاجر ورشکسته

• تاجر یا شرکت تجاری بودن،
• داشتن اهلیت قانونی برای اشتغال به تجارت؛ پس اگر شخص محجوری که اهلیت انجام امور مالی را ندارد به تجارت اشتغال ورزد و دچار عدم توانایی در تادیه قروض شود، ورشکسته محسوب نمی ‌شود،
• ورشکستگی تنها به اعمال تجارتی تعلق دارد،
• دیون مربوط به معاملات تجارتی باشد و الا دیون غیر تجارتی مستلزم توقف نیست مگر این که موجب اختلال در امور تجارتی گردد،
• عدم پرداخت دین در نتیجه ناتوانی از تادیه آن ‌ها باشد و الا صرف عدم پرداخت مانند نکول براتی مستلزم ورشکستگی نیست،
• میزان دارایی تاجر لازم نیست کمتر از بدهی او باشد بلکه اگر (به هر دلیل) نتواند بدهی خود را بپردازد، ورشکسته است.

اقسام ورشکستگی

طبق قانون تجارت ورشکستگی به 3 دسته ذیل قابل تقسیم است؛

الف) ورشکستگی عادی

که تاجر بر اثر عوامل خارجی یا حوادث غیر مترقبه بدون تقصیر یا تقلب متوقف گردد.

ب) ورشکستگی به تقصیر

که به واسطه تقصیر و خطای تاجر، حاصل می ‌شود و از جمله جرائم غیر عمدی است و قانون تجارت برای ورشکستگی به تقصیر 2 حالت تعیین کرده است؛

حالت اول – دادگاه برای صدور حکم جزایی و تعیین مجازات برای ورشکسته به تقصیر مختار است،

حالت دوم – صدور حکم جزایی الزامی است.

ج) ورشکستگی به تقلب

به خاطر سوء نیت و حیله و تقلبی که تاجر به کار برده مجرم شناخته شده و به دلالت قانون تجارت، جهت تعیین مجازات ورشکسته به تقلب باید به قانون مجازات اسلامی مراجعه شود.

آثار و نتایج ورشکستگی

طبق قانون تجارت بطور خلاصه آثار ناشی از ورشکستگی به شرح ذیل عبارتند از؛

1. منع مداخله تاجر در اموال خود،
2. ممنوعیت از مداخله در دعاوی،
3. بطلان معامله­ ها،
4. حال شدن دیون موجل،
5. سقوط حق تعقیب انفرادی بستانکاران،
6. تادیه و تامین مطالبه ­ها،
7. سلب اعتبار،
8. محرومیت از برخی حقوق سیاسی اجتماعی،
9. مجازات ورشکسته در صورت صدور حکم ورشکستگی به تقصیر و تقلب.

جهت دریافت مشاوره در خصوص مسئولیت راهن ورشکسته با گروه مشاوره تخصصی موسسه مهر پارسیان از طریق شماره تماس های 88663925 یا 88663926 یا 88663927 با ما در ارتباط باشید.

آثار حکم ورشکستگی نسبت به شخص راهن ورشکسته (شخص تاجر یا شرکت تجاری)

طبق قانون تجارت آثار ورشکستگی زمانی تحقق می ­یابد که حکم ورشکستگی از دادگاه صلاحیت­ دار صادر شده باشد، راهن (تاجر) ورشکسته از تاریخ صدور حکم، از مداخله در تمام اموال خود حتی آنچه که ممکن است در مدت ورشکستگی عاید او گردد ممنوع می­ شود و مدیر تصفیه قائم مقام قانونی تاجر ورشکسته در کلیه اختیار ها و حقوق مالی او خواهد بود.

هدف از منع دخل و تصرف راهن (تاجر) در اموال خود جهت حفظ حقوق بستانکاران بوده و در واقع نوعی توقیف قانونی می­ باشد، تا تاجر نتواند با داشتن اختیار اداره اموال خود، آن ها را به ضرر طلبکاران به اشخاص دیگر انتقال دهد.

از تاریخ صدور حکم ورشکستگی هرکس نسبت به راهن (تاجر) ورشکسته دعوایی داشته باشد، باید بر مدیر تصفیه اقامه یا به طرفیت او تعقیب نماید، کلیه اقدام های اجرائی نیز مشمول همین دستور است و همچنین امکان صدور حکم ورشکستگی در خصوص شرکت­ های تجاری نیز وجود دارد و پس از صدور حکم ورشکستگی، شرکت از انجام هرگونه معامله ممنوع می ­گردد، یعنی مدیران شرکت حق هیچگونه مداخله ­ای در امور شرکت را نخواهد داشت، همانطور ­که پس از صدور حکم ورشکستگی این ممنوعیت برای راهن (تاجر) ورشکسته به وجود می آید.

اثر حکم ورشکستگی نسبت به طلبکاران

از تاریخ صدور حکم ورشکستگی، طلبکاران موظف هستند با تسلیم مدارک مطالبه ­ها، خود را به مدیر تصفیه یا ادراه تصفیه معرفی نموده تا طلب آن ها محرز گردد، قانونگذار با تعیین مدیر یا اداره تصفیه، دعاوی و تعقیب­ های فردی علیه راهن (تاجر) ورشکسته را تعلیق کرده و همچنین طبق قانون تجارت به ­محض صدور حکم ورشکستگی، بدهی ­های موجل ورشکسته با محاسبه تخفیف نسبت به مدت به قروض حال تبدیل می ­شوند تا با این اقدام همه طلبکاران در شرایط مساوی قرار بگیرند.

اثر ورشکستگی نسبت به معامله­ های شخص راهن ورشکسته قبل از تاریخ توقف

از دوران توقف به ­عنوان دوران عادی یاد می ­شود، چرا که اوضاع اقتصادی راهن (تاجر)، عادی بوده و بنابراین احتمال سوء نیت و قصد اضرار به بستانکاران در این دوره منتفی می ­شود و بر اساس اصل صحت معامله­ ها، معامله ­های شخص راهن ورشکسته قبل از تاریخ توقف علی ­الاصول صحیح تلقی می ­شوند و طلبکاران تاجر ورشکسته نمی ­توانند متعرض آنان شوند، اما در مواردی به­ موجب قانون، برخی از این معامله­ ها باطل و قابل فسخ هستند که به ­شرح ذیل عبارتند از؛

• اگر در دادگاه ثابت شود که معامله بطور صوری انجام شده است، آن معامله خود به خود باطل شده و عین و منافع مالی که موضوع معامله بوده مسترد خواهد شد، در این شرایط چنانچه طرف معامله، طلبکار شود جزو طلبکاران عادی که به اندازه سهم طلب خود خواهد بود.
• اگر ثابت شود که تاجر متوقف، قبل از تاریخ توقف خود برای فرار از ادای دین یا برای اضرار به طلبکاران، معامله ­ای نموده که متضمن ضرری بیش از ربع قیمت زمان معامله بوده است، آن معامله قابل فسخ خواهد بود، مگر اینکه طرف معامله قبل از صدور حکم فسخ، تفاوت قیمت را پرداخت نماید، دعوای فسخ در چنین مواردی، طی 2 سال از تاریخ وقوع معامله در محاکم پذیرفته می ­شود.

جهت دریافت مشاوره در خصوص مسئولیت راهن ورشکسته با گروه مشاوره تخصصی موسسه مهر پارسیان از طریق شماره تماس های 88663925 یا 88663926 یا 88663927 با ما در ارتباط باشید.

اثر ورشکستگی بر معامله ­های راهن ورشکسته از تاریخ توقف تا صدور حکم ورشکستگی

از تاریخ توقف راهن که عالم به توقف خود باشد، میبایست از کلیه معامله ­های که به زیان بستانکاران است خودداری کند، چون به­ محض توقف از ادای دیونش در وضعیتی قرار می­ گیرد که، هرگونه عمل حقوقی او مشکوک تلقی می­ شود، به ­همین دلیل فاصله میان توقف تاجر و صدور حکم ورشکستگی را در اصطلاح دوران مشکوک نام­ گذاری کرده ­اند، از این جهت بعضی از معامله­ های تاجر را با سوء ظن نگاه کرده و باطل یا قابل ابطال تلقی می­ کنند، چون قانونگذار چنین فرض می­ کند که معامله­ های مزبور بر اساس تقلب انجام شده است، قانونگذار در قانون تجارت فهرستی از معامله ­هایی که اگر بعد از توقف انجام شوند باطل خواهند بود، را به شرح ذیل بیان داشته است؛

1. صلح محاباتی یا هبه و بطور کلی هر انتقال بلاعوض،
2. هر معامله ­ای که مالی از اموال تاجر را مقید نماید و به ضرر طلبکاران تمام شود.

اثر ورشکستگی بر معامله ­های راهن ورشکسته بعد از صدور حکم ورشکستگی

طبق قانون راهن ورشکسته از نظر قانون محجور است و اگر معامله ­هایی نسبت به دارایی خود انجام بدهد باطل و بلااثر خواهد بود.

قائم مقام راهن ورشکسته

از تاریخ صدور حکم ورشکستگی، مدیر تصفیه و اداره تصفیه، قائم مقام راهن ورشکسته می­ شود، کلیه دعاوی و تعقیب­ های انفرادی علیه تاجر ورشکسته به حالت تعلیق در می ­آید و طلبکاران باید برای وصول مطالبات خود داخل در هیأت طلبکاران شوند.

اثر حکم ورشکستگی بر عقد رهن

طبق قانون تجارت هر نوع وثیقه کردن اموال ورشکسته در دوران توقف را که به ضرر بستانکاران تمام شود را باطل و بلا اثر دانسته است که مصداق بارز آن رهن است زیرا با رهن مال در دوران توقف به نفع یک بستانکار با حق عینی تبعی که برای بستانکار نسبت به مال مرهون ایجاد می شود آن بستانکار از زمره غرما خارج شده و بر بستانکار با حق رجحان تبدیل و برای دریافت کل طلب خود نسبت به عین و منفع آن مال حق رجحان پیدا می کند که این امر مخالف اصل تساوی بستانکاران در ورشکستگی و به نفع یک بستانکار در مقابل ضرر بستانکاران دیگر است.

معامله­ های باطل تاجر پس از تاریخ توقف، در قانون احصاء شده است، پس بنابراین چنانچه تاجر ورشکسته پس از تاریخ توقف از بانک وام و تسهیلات اخذ بکند، از مصادیق معامله ­های به ضرر بستانکاران و در جهت استهلاک دیون نبوده و باطل نیست.

آثار ورشکستگی نسبت به بدهی ­های راهن ورشکسته

طبق قانون بدهی ­ها راهن ورشکسته را میتوان به دو دسته ذیل تقسیم نمود؛

• دیون حال

که عدم پرداخت دیون حال موجب توقف شخص و ایجاد حالت ورشکستگی می­ شود.

• دیون موجل

با صدور حکم ورشکستگی حال می ­شوند، چون ­که با پرداخت طلب­ های حال احتمال پرداخت طلب­ های موجل بسیار کم و بنا به شرایط راهن ورشکسته غیر ممکن می ­گردد و بنا به اصل تساوی، این نوع از دیون هم حال می ­شود.

نکته: منظور از حال شدن دیون موجل اینطور توجیه شده که چون طلبکار در بدو امر به تاجر یا شرکت تجارتی به لحاظ اعتبار آنان اعتماد می ­نماید، لذا حاضر می ­شود به تاجر یا شرکت تجارتی در ادای دیون مهلت دهد، ولی به علت وخیم شدن وضع مالی تاجر و ورشکستگی او طلب طلبکار درمعرض تضییع قرار می گیرد. بنابراین باید از ورود ضرر به طلبکار جلوگیری شود و برای این منظور طلب وی حال گردد، چون اگر اجل تبدیل به حال نشود مدیر تصفیه یا اداره تصفیه اموال تاجر را بین طلبکارانی که طلب مال دارند به نسبت سهم آنان تقسیم می ­نماید و دیگر مالی باقی نخواهد ماند تا صاحب طلب موجل پس از حال شدن طلب اسناد مربوطه را ارائه و طلب خود را وصول نماید و از این بابت متضرر خواهد شد.

جهت دریافت مشاوره در خصوص مسئولیت راهن ورشکسته با گروه مشاوره تخصصی موسسه مهر پارسیان از طریق شماره تماس های 88663925 یا 88663926 یا 88663927 با ما در ارتباط باشید.

مسئولیت راهن ورشکسته

قاعده منع تقیب انفرادی ورشکسته مانع این نیست که در مورد تعهدهای تضامنی که یکی از آن ها تاجر ورشکسته بوده، طلبکار نتواند علیه سایرین طرح دعوی کند. طبق قانون تجارت در موردی که چند نفر از مسئولین سفته ورشکسته شدند، این حق را به دارنده داده که در هر یک از غرما برای وصول طلب خودش وارد شود، هم در جایی که صادر کننده سفته یا برات یا قبول کننده ورشکسته می ­شود، به دارنده سند حق داده قبل از مؤعد به سایر امضاء کنندگان مثل: ظهرنویس یا ضامن مراجعه کند. بنابراین منع تقیب انفرادی فقط برای تاجر در نظر گرفته شده نه برای افرادی که هم ردیف تاجر مسئولیت دارند ولی ورشکسته نیستند.

انواع طلبکاران راهن ورشکسته

هر طلبکاری دارای حق تقدم نسبت به سایر طلبکاران می ­باشد، یعنی هر یک از طبقه ­ها ابتدا طلب خود را وصول می­ کند و اگر چیزی باقی بماند، به طبقه بعدی می­ رسد، طلب طلبکاران به ترتیب ذیل پرداخت می­ شود، بدین نحو که طلب طلبکاران هر یک از دسته­ ها پرداخت می ­گردد و اگر چیزی باقی بماند، به گروه بعد می­ رسد.­

طبق قانون اداره تصفیه امور ورشکستگی ترتیب تأدیه طلب ­های طلبکاران به ­شرح ذیل عبارتند از؛

• طلبکاران دارای وثیقه منقول

طلبکارانی که رهینه منقول در دست دارند، به ­تعبیر دیگر در قبال طلب خود مال منقولی از تاجر اخذ نموده ­اند، نام آنان فقط در صورت غرماء برای یادداشت قید می ­شود، به این معنی که آن ها می ­توانند تمام طلب خود را که صحت آن ها تصدیق شده از دارائی تاجر ورشکسته بگیرند و نیازی نیست که داخل در غرماء شوند، مدیر تصفیه می ­تواند هر موقع که بخوهد با اجازه عضو ناظر طلب بستانکاران مزبور را داده و مال ­الرهانه را از رهن خارج ساخته و جز دارائی تاجر ورشکسته منظور دارد، در صورتی که مورد وثیقه فک نشود مدیر تصفیه باید با نظارت دادستان و با حضور مرتهن آنان را به فروش برساند.

• طلبکاران دارای وثیقه غیر منقول

طلبکارانی که رهینه غیر منقول دارند نسبت به مال مزبور تقدم دارند و شکی نیست که قبل از پرداخت طلب این قبیل اشخاص که در مقابل طلب خود مال غیر منقول تاجر ورشکسته را در تصرف دارند، نمیتوان از آنان خلع ید نمود. به این ترتیب از وجوه حاصل از فروش مال غیر منقول ابتدائی باید طلب طلبکاری که رهینه غیر منقول دارد پرداخت گردد حال اگر حاصل فروش مزبور کفایت طلب مرتهن را ننماید، نسبت به بقیه طلب جز غرماء معمولی منظور شده و از وجوهی که برای غرماء مقرر شده است، سهم می­ برد به شرط آنکه طلب وی تصدیق شده باشد.

• طلبکاران دارای حق تقدم (طلبکاران ممتاز)

• طبقه اول

الف- حقوق خدمه خانه برای مدت سال آخر قبل از توقف،

ب- حقوق خدمت گزاران بنگاه ورشکسته برای مدت شش ماه قبل از توقف،

پ- دست مزد کارگرانی که روزانه یا هفتگی مزد می گیرند برای مدت سه ماه قبل از توقف.

• طبقه دوم

طلب اشخاصی که مال آن ­ها به­ عنوان ولایت یا قیمومت تحت اداره ورشکسته بوده نسبت به ­میزانی که ورشکسته از جهت ولایت و یا قیمومت مدیون شده است. این نوع طلب در صورتی دارای حق تقدم خواهد بود که توقف در دوره قیمومت یا ولایت و یا در ظرف 1 سال از انقضای آن اعلام شده باشد.

• طبقه سوم

الف. طلب پزشک،

ب. طلب دارو فروش،

پ. طلب ­هایی که برای مداوای مدیون و خانواده­ اش در ظرف سال قبل از توقف رسیده، هزینه شده است.

• طبقه چهارم

الف) نفقه زن مطابق ماده 1206 قانون مدنی،

• مهریه زن مطابق ماده 1206 قانون مدنی،

پ) مهریه زن تا میزان 10 هزار ریال به شرط آنکه ازدواج حداقل پنج سال قبل از توقف واقع شده باشد و نسبت به مازاد جزء سایر دیون محسوب می ­شود.

• طبقه پنجم

• سایر طلبکاران، طلبکار بدون حق تقدم می ­باشند.
• سایر طلبکاران (سایر غرماء).

جهت دریافت مشاوره در خصوص مسئولیت راهن ورشکسته با گروه مشاوره تخصصی موسسه مهر پارسیان از طریق شماره تماس های 88663925 یا 88663926 یا 88663927 با ما در ارتباط باشید.

مسئولیت راهن ورشکسته مسئولیت راهن ورشکسته مسئولیت راهن ورشکسته مسئولیت راهن ورشکسته مسئولیت راهن ورشکسته مسئولیت راهن ورشکسته مسئولیت راهن ورشکسته مسئولیت راهن ورشکسته مسئولیت راهن ورشکسته مسئولیت راهن ورشکسته مسئولیت راهن ورشکسته مسئولیت راهن ورشکسته مسئولیت راهن ورشکسته مسئولیت راهن ورشکسته مسئولیت راهن ورشکسته مسئولیت راهن ورشکسته مسئولیت راهن ورشکسته مسئولیت راهن ورشکسته مسئولیت راهن ورشکسته مسئولیت راهن ورشکسته مسئولیت راهن ورشکسته مسئولیت راهن ورشکسته