مسئولیت مدنی فیلم سازان

با بررسی مسئولیت مدنی فیلم سازان همراهتان هستیم.

بی تردید فیلم به عنوان مهم ترین عنصر انتقال مفهوم به مخاطبان آثار، در قرون اخیر مبدل شده است.

مسئولیت مدنی فیلم سازان میتواند ابهام در رابطه با مسئولیت اشخاصی که بر اساس تفکرات و تعلقات شخصی خود فیلمی را تهیه می کنند برطرف سازد.

فیلم ساز نسبت به فیلم یک مسئولیت کلی دارد پس لزوم مرجعی تخصصی نسبت به شناخت فیلمسازان، حقوق آنها، وظایف و تکالیفشان و نظارت دقیق بر آنها شدیدا احساس شده تا اقدامی خارج از حدود مسئولیت مدنی فیلم سازان صورت نگرفته و در صورت ارتکاب، برخورد جدی با آنان حاصل شود.

در گروه وکلای کیفری مهر پارسیان، تیم پژوهشی به بررسی مسئولیت مدنی فیلم سازان پرداخته و در این نوشته، به بررسی ارکان و شرایط مسئولیت مدنی فیلم سازان، قوانین مربوط به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، مسئولیت مدنی فیلم سازان در برابر هتک حرمت اشخاص و مسئولیت مدنی فیلم سازان در انتشار آرا محاکم خواهیم پرداخت.

رسیدگی به دعاوی مسئولیت مدنی علیه فیلم سازان در دادگاه های عمومی می باشد.

جهت روشن تر شدن زوایای مسئولیت مدنی فیلم سازان  با گروه وکلای مهر پارسیان همراه باشید.

سوالاتی که در بررسی مسئولیت مدنی فیلم سازان پاسخ داده می شود.

• ارکان و شرایط مسئولیت مدنی فیلم سازان چیست؟
• قوانین مربوط به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی چیست؟
• مسئولیت مدنی فیلم سازان در برابر هتک حرمت اشخاص چیست؟
• افترا به شخص در یک فیلم چه مسئولیتی برای فیلم ساز دارد؟
• افترا مفسد اقتصادی به مسئولین کشور چه مسئولیتی برای فیلم ساز دارد؟
• افترا به نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری چه مسئولیتی برای فیلم ساز دارد؟
• بهترین وکیل پرونده مسئولیت مدنی فیلم سازان در تهران کیست؟
• مسئولیت مدنی فیلم سازان در انتشار آرا محاکم چیست؟
• مسئولیت مدنی فیلم ساز در اشاعه فحشا، اعمال رذیله و نامشروع چیست؟
• اشاعه فحشا در تهیه فیلم به چه مواردی گفته می شود؟
• چه شیوه های برای جبران خسارت فیلم ساز وجود دارد؟

ماده 1 قانون مسئولیت مدنی

هر کس بدون مجوز قانونی عمدا یا در نتیجه بی احتیاطی به جان یا سلامتی یا مال یا آزادی یا حیثیت یا شهرت تجاری یا به هر حق دیگر که به موجب قانون برای افراد ایجاد گردیده لطمه ای وارد نماید که موجب ضرر مادی یا معنوی دیگری شود مسئول جبران خسارت ناشی از عمل خود می باشد.

ارکان و شرایط مسئولیت مدنی فیلم سازان

ارکان مسئولیت مدنی سه رکن اساسی است. سه رکنی که برای تحقق مسئولیت مدنی لازم بوده و در صورت نبود هر یک از آنها، مسئولیت منتفی تلقی می شود.

این سه رکن عبارتند از:
الف) فعل زیانبار
ب) وجود ضرر
ج) رابطه سببیت میان فعل زیانبار و ضرر وارده

مسئولیت شرط دیگری به نام تقصیر نیز دارد. تقصیر به عنوان پایه و اساس اصلی مسئولیت شناخته شده و برای تحقق آن باید وجود تقصیر عامل زیانبار را اثبات کرد.

وجود ضرر

هدف از قواعد مسئولیت مدنی، جبران ضرر است . باید ضرری به بار آید تا برای جبران آن، مسئولیت ایجاد شود.

ماده 2 قانون مسئولیت مدنی : در موردی که عمل وارد کننده زیان، موجب خسارت مادی یا معنوی زیان دیده شده باشد دادگاه پس از رسیدگی و ثبوت امر، او را به جبران خسارت مزبور محکوم می نماید و چنانچه عمل وارد کننده زیان، موجب یکی از خسارات مزبور باشد دادگاه او را به جبران همان نوع خساراتی که وارد نموده محکوم خواهد نمود.

مسئولیت مدنی، مجازات مرتکب نیست. بلکه جبران خسارت ناشی از فعل مرتکب است.

هرگاه نقصانی در اموال ایجاد شده یا منفعت مسلمی از بین رود یا آنکه به سلامت، عواطف و حیثیت شخص یا اشخاصی لطمه وارد شد ضرر محقق گشته است.

نقش عرف در مورد ضرر در حوزه فیلم سازی

در مورد ضرر در حوزه فیلم سازی باید به نظر عرف توجه کرد مثلا ممکن است فیلم سازی با نگاهی غیر متعهدانه، صنعت داخلی را در قالب مستند یا غیر آن به چالش کشانده و با نیتی مبهم، صنعت شرقی یا غربی را اولی تر از مشابه داخلی نشان دهد. در اینجا، عرف تشخیص دهنده آن است که این نوع نگاه را ضرر به صنعت داخلی تلقی کند یا خیر! پس در این موارد دادرس، با ارجاع موضوع به کارشناس با اطلاع و تشخیص عرف از ضرر احتمالی، به مسئله مورد نظر می پردازد.

مسئولیت مدنی فیلم سازان نسبت به قوانین ایران

الف) قانون اساسی

قانون اساسی با 175 اصل در موضوعات مختلفی چون اصول کلی زبان، خط، تاریخ، پرچم رسمی کشور، حقوق ملت، اقتصاد و امور مالی،حق حاکمیت ملت و قوای ناشی از آن، قوه مقننه، شوراها، رهبر و ولایت فقیه، قوه مجریه، سیاست خارجی، قوه قضاییه، صدا و سیما و شورای عالی امنیت ملی شناخته شده است.

اگر فیلمی هر یک از موضوعات و فصول قانون اساس جمهوری اسلامی ایران را نقض کرده یا خلاف آن را تصریح نماید حسب مورد مشمول مجازات کیفری شده و براساس قانون مسئولیت مدنی نیز، خسارت مادی و معنوی وارده را می بایست جبران نماید.

ب) قوانین عام

*قانون مسئولیت مدنی
*قوانین دیگر

اگر فیلم سازی، قصاص را مجازاتی ناعادلانه، وحشیانه یا غیر انسانی خوانده و در صدد تقبیح این مجازات برآید یا آنکه ربا را که در قوانین ایران و فقه اسلام جرمی بزرگ شناخته می شود عاری از ایراد به نمایش بگذراد عملا قوانین مجازات اسلامی و مدنی را زیر سوال برده و موظف به جبران زیان وارده خواهد بود.

*قوانین و مقررات مربوطه به هنر فیلم سازی، فیلم و سینما

اگر فیلم سازی قوانین و آیین نامه های مربوط به حوزه عمل خود را به خوبی نشناسد، به آنها عمل نکند و به مخالفت به آنها بپردازند مشمول مجازاتهایی خواهد شد که از انواع آن می توانیم به عدم صدور پروانه نمایش، توقیف نمایش، ممنوع الکاری، پرداخت خسارت مادی و معنوی، حبس و… نام برد.

قوانین مربوط به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی

الف) قانون حمایت حقوق مولفان و مصنفان و هنرمندان

این قانون را شاید بتوان مهم ترین قانون در میان قوانین مربوط به حوزه هنری دانست. قانونی که همه مولفان، مصنفان و هنرمندان و پدیدآورندگان را در زیر چتر حمایتی خود داشته و همانگونه که از فیلم ساز در برابر دیگران حمایت می کند، از آثار دیگر هنرمندان در برابر سرقت های ادبی و اقتباسی بدون اجازه، توسط فیلم سازان نیز دفاع خواهد کرد.

طبق ماده 18 این قانون، فیلم سازانی که اجازه استفاده یا استناد یا اقتباس از اثری را به منظور انتفاع پیدا می کنند را مکلف می کند نام پدیدآورنده اثر با عنوان و نشان ویژه معرف اثر به روش معمول و متداول اعلام کنند. مگر اینکه پدیدآورنده به ترتیب دیگری موافقت کرده باشد. متخلفین ازاین ماده به حبس تادیبی از 3 ماه تا یک سال محکوم می نماید.

ب) آیین نامه نظارت بر نمایش فیلم و اسلاید و ویدئو و صدور پروانه نمایش آنها

طبق ماده 2 این آیین نامه هرگونه فیلم که در سینماها یا سالن های عمومی به نمایش گذاشته می شود باید دارای پروانه نمایش فیلم از اداره کل نظارت و نمایش وزارت ارشاد اسلامی باشد و در صورت تخلف از این مورد به درخواست وزارت ارشاد یا ادارات تابعه و از طریق نیروی انتظامی جمهوری اسلامی از نمایش آن جلوگیری بعمل خواهد آمد.

اگر فیلم سازی بخواهد فیلم خود را اکران نماید، مکلف است پیش از هر چیز، پروانه نمایش را از وزارت ارشاد اخذ نماید.همچنین صدور فیلم های ایرانی به کشورهای دیگر به منظور فروش، اجاره یا  شرکت در جشنواره را مستلزم صدور پروانه مخصوص می داند.

پس اگر فیلمی بدون اخذ پروانه نمایش، در جشنواره ها و فستیوال های خارجی به نمایش درآید، علاوه بر جریمه های مقرر در آیین نامه های صنفی سینماگران، مکلف به جبران های وارده نیز خواهد بود.

 مسئولیت مدنی فیلم سازان در برابر هتک حرمت اشخاص

هتک حرمت و حیثیت اشخاص، صرفا با بیانی توهین آمیز یا خلاف واقع محقق نخواهد شد. بلکه، ممکن است انتسابی دروغی هر چند کوچک به یک صاحب منصب دولتی برای یک تهمت بسیار به شمار آید و یک تهمت بسیار بزرگ همچون خیانت، برای یک خلافکار اخلاقی و اجتماعی به نوعی لذت بخش جلوه کند.

در صورتی که یک فیلم ساز در فیلم خود،به شخص یا گروهی، نسبت غیر واقعی و خلاف واقع دهد، در صورتی این انتساب هتک حرمت قلمداد می شود که با توجه به موقعیت آن شخص یا گروه، بتوان لفظ تهمت را بر آن بار کرد و اگر منجربه زیان گردد، با احراز رابطه سببیت و ضرر حادث شده، می تواند مطالبه خسارت کنند.

ماده قانونی مسئولیت فیلم ساز نسبت به زیان دیده از حیث اذاله حیثیت

ماده 10 قانون مسئولیت مدنی : کسی که به حیثیت و اعتبارات شخصی یا خانوادگی او لطمه وارد شود می تواند از کسی که لطمه وارد آورده است جبران زیان مادی و معنوی خود را بخواهد وهرگاه اهمیت زیان و نوع تقصیر ایجاب نماید دادگاه می تواند در صورت اثبات تقصیر علاوه بر صدور حکم به خسارت مالی حکم به رفع زیان از طریق دیگر از قبیل الزام به عذرخواهی و درج حکم در جراید و امثال آن نماید.

در توهین به عنوان یکی از مصادیق هتک حرمت باید اظهارات بیان شده از سوی فیلم ساز، خلاف واقع باشد.اظهار حقیقت، تهمت نیست چرا که تهمت آن چیزی است که خلاف واقع باشد، اما اظهار حقیقت و واقع نیز می تواند موجب مسئولیت مدنی باشد، چرا که ممکن است از مصادیق نقض حریم خصوصی افراد تلقی گردد.

افترا به شخص در یک فیلم

افترا در اصطلاح حقوقی نسبت دادن صریح عمل مجرمانه برخلاف واقع بر دیگری به یکی از طریق مذکور در قانون گفته می شود.
در این جرم، حیثیت و شرافت افراد مورد تجاوز قرار خواهد گرفت.

ماده 697 قانون مجازات اسلامی در مورد افترا :

هر کس بوسیله اوراق چاپی یا خطی یا بوسیله درج در روزنامه و جراید یا نطق در مجامع یا به هر وسیله دیگر به کسی امری را صریحا نسبت دهد یا آنها را منتشر نماید که مطابق قانون آن امر جرم محسوب می شود و نتواند صحت آن اسناد را ثابت نماید جز در مواردی که موجب حد است به یکماه تا یکسال حبس و تا 74 ضربه شلاق و یا یکی از آنها حسب مورد محکوم خواهد شد.

تبصره- در موارد ی که نشر آن امر اشاعه فحشا محسوب گردد هر چند بتواند صحت اسناد را ثابت نماید مرتکب به مجازات مذکور محکوم خواهد شد.

افترا مفسد اقتصادی به مسئولین کشور

اگر فیلم ساز، درفیلم خود، یکی از مسئولین کشور را مفسد اقتصادی معرفی نماید، با تحقق شرایط افترا، وی افزون بر آنکه مسئولیت کیفری خواهد داشت، باید ضررو زیان وارده به شخص مذکور را نیز جبران نماید.

افترا به نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری

در قانون انتخابات ریاست جمهوری و قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی نیز، نسبت افترا به نامزدها از سوی هر کسی ار جمله رسانه ها و فیلم های تبلیغاتی را از موجبات مسئولیت مدنی و کیفری متخلف برشمرده است .

مسئولیت مدنی فیلم سازان در انتشار آرا محاکم

اصل 165 قانون اساسی درباره محاکمات می گوید:

محاکمات، علنی انجام می شود و حضور افراد بلامانع است مگر آنکه به تشخیص دادگاه، علنی بودن آن منافی عفت عمومی یا نظم عمومی باشد یا در دعاوی خصوصی طرفین دعوا تقاضا کنند که محاکمه علنی نباشد.

همچنین در ماده 352 قانون آیین دادرسی کیفری :

محاکمات دادگاه علنی است، مگر در جرایم قابل گذشت که طرفین یا شاکی، غیر علنی بودن محاکمه را درخواست کنند. همچنین دادگاه پس از اظهار عقیده دادستان، قرار غیر علنی بودن محاکم را در موارد زیر صادر می کند:

الف) امور خانوادگی و جرایمی که منافی عفت یا اخلاق حسنه است.

ب) علنی بودن، مخل امنیت عمومی یا احساسات مذهبی یا قومی باشد.

تبصره- منظور از علنی بودن محاکمه،عدم ایجاد مانع برای حضور افراد در جلسات رسیدگی است.

در نتیجه می توان اینگونه گفت که فیلم سازان حق انتشار جریان دادرسی را نداشته و در صورت تخطی از این امر، ضمن محکومیت کیفری، طبق ضوابط مسئولیت مدنی، می بایست اقدام به جبران زیان مادی و معنوی نیز بنمایند.

مسئولیت مدنی فیلم ساز در اشاعه فحشا، اعمال رذیله و نامشروع

تولید و پخش برخی از تصاویر در فیلم ها منجر به انتشا رو اشاعه مطالبی می شود که مخالف با عفت و اخلاق عمومی در جامعه بوده و موجبات تزلزل در هنجارها و ارزش های اخلاقی را فراهم می کند.

آثار پورنوگرافی و شهوانی که در مقررات ایران  از آن به عنوان مستهجن یاد می شود، طبق بند الف ماده 3 قانون نحوه مجازات اشخاصی که در امور سمعی و بصری فعالیت های غیرمجاز می نمایند: به آثاری گفته می شود که محتوای آنها نمایش برهنگی زن و مرد و یا اندام تناسلی و یا نمایش آمیزش جنسی باشد.

تبصره 1 بند ب ماده 3 قانون مذکور مقرر میدارد که: آثار سمعی و بصری مبتذل به آثاری اطلاق می شود که دارای صحنه ها و صور قبیحه بوده ومضمون مخالف شریعت و اخلاق اسلامی را تبلیغ و نتیجه گیری کند.

ملاک تشخیص اشاعه فحشا، نظر دادگاه است که بر اساس موازین شرعی و عرفی آن را تعیین می کند.

اشاعه فحشا در تهیه فیلم به چه مواردی گفته می شود؟

تولید و تصویربرداری ، پخش تصاویر و فیلم های مستهجن، فسادانگیزو ضداخلاقی، اشاعه فحشا محسوب شده و ممنوع است و اگر این نمایش، برای نشان دادن نتایج سوءاعمال رذیله اخلاقی در راستای بیداری و متوجه ساختن نسل جوان جامعه باشد، مسئله قابل بحث و پیگیری است. در غیر اینصورت مرتکب افزون بر آنکه مستوجب جبران خسارت وارده است محکومیت کیفری نیز خواهد داشت.

شیوه های جبران خسارت

خسارت یا غرامت عبارتست از مالی که محکوم علیه برای ترمیم ضررو زیان به مدعی خصوصی می پردازد.

جبران خسارات ناشی از هتک حرمت و نقض حریم خصوصی

الف) شیوه های مالی

• جبران خسارت با پرداخت پول
• جلوگیری از نشر و پخش مطالب موهن و افترا آمیز

ب) شیوه های غیر مالی

• الزام به تصحیح یا عذر خواهی
• درج حکم محکومیت فیلم ساز در نشریات
• جمع آوری اثرزیان بار و پیشگیری از نشر، پخش و عرضه
• تعطیلی یا توقیف فیلم
• پاسخ گویی

منبع: کتاب مسئولیت مدنی فیلمسازان در نظام حقوقی ایران | علی ملحانی

نشانی دفتر وکالت وکیل آنلاین در تهران

میدان ونک- ابتدای بزرگراه حقانی- خیابان گاندی جنوبی- خیابان چهاردهم- پلاک 14- طبقه 4- واحد 9و10

تلفن‌های تماس ثابت با دفتر وکیل آنلاین در تهران

021-88795408
021-88799562
021-88796143

تماس با دفتر وکیل آنلاین خارج از ساعات اداری و تعطیلات
ارسال پیام از طریق خط تلفن همراه به موبایل وکیل پایه یک

09120067661
09120067662
09120067663

ارسال پیام از طریق شماره واتس آپ و تلگرام وکیل پایه یک جرایم اقتصادی

09120067664
09120067665
09120067669

پس از ارسال پیام شکیبا باشید تا جهت وقت مشاوره حضوری یا آنلاین هماهنگی صورت گیرد.
حداکثر ظرف 12 ساعت وقت مشاوره تنظیم و به شما اعلام خواهد شد.
دفتر وکالت وکیل آنلاین در تهران

خدمات دفتر وکالت و امور حقوقی بین المللی وکیل محمد رضا مهری
دفتر وکالت مجازی وکیل آنلاین در ایران خدمات زیر را ارائه خواهد نمود.
مشاوره حقوقی آنلاین با وکلای پایه یک دادگستری در موضوعات تخصصی در همه ساعات شبانه روز.
مشاوره حقوقی حضوری با وکیل تخصصی جرایئم اقتصادی
قبول وکالت دادگستری بدون حضور موکل در دفتر وکیل.
خدمات وکالت ایرانیان خارج از کشور در ایران.
خدمات وکالت ایرانیان در سایر کشورها توسط وکیل رسمی.
معرفی بهترین وکیل مهاجرت بین المللی در تهران.
بهترین وکیل کیفری تهران
بهترین وکیل ملکی تهران
بهترین وکیل دعاوی پولی و بانکی تهران
بهترین وکیل خانواده تهران
بهترین وکیل دادگاه تجدید نظر
بهترین وکیل اعاده دادرسی و دیوان عالی کشور
بهترین وکیل فرجام خواهی