آثار حقوقی تصادف

امروز با بررسی آثار حقوقی تصادف با شما هستیم. سالانه ۸۰۰ هزار تصادف در ایران روی می‌دهد که از حیث آمار مرگبارترین حوادث جاده‌ای، ایران رتبه اول را در جهان دارد.

تصادف رانندگی به حادثه ترافیک خیابانی یا جاده‌ای می‌گویند که در آن حداقل یک وسیله نقلیه خیابانی با یک وسیله نقلیه دیگر، عابر پیاده یا یک جسم ثابت در کنار جاده و یا با خودرو دیگر که معمولا آسیب مالی یا جانی در پی دارد، برخورد کرده باشد. تصادفات یکی از عوامل اصلی مرگ در کشورهای جهان است.

در این مقاله میخواهیم بدانیم خسارات در تصادفات رانندگی، چگونه جبران می‌شود؟ آیا زیان‌دیده، امکان طرح دعوی حقوقی و کیفری، در دعوی تصادفات را دارد؟ تصادفات رانندگی، منجر به صدمه و فوت و یا خسارت چه تفاوتی با هم دارند و شیوه اقدام در هر کدام چگونه می‌باشد؟ مسئولیت در تصادفات و جرایم رانندگی، بر عهده‌ی مالک است یا متصدی و راننده وسیله نقلیه؟ صندوق تامین خسارات بدنی، در چه مواردی خسارات را جبران می‌کند؟ فرار مقصر، در صحنه تصادف رانندگی منجر به فوت و جرح یا خسارت، چه پیامدی را به دنبال دارد؟ آیا علاوه بر خسارت خودرو، خسارت افت قیمت ناشی از تصادف هم قابل مطالبه می باشد؟

به دلیل اهمیت این رخداد، قانون‌گذاران کشورهای مختلف، اقدام به وضع مقرراتی پیرامون این قبیل حادثه ها کرده اند.

آیا تصادف یک جرم است؟

تصادفات رانندگی گاهی ناشی از جرم نیست و جنبه کیفری ندارد. هرچند در برخی موارد تخلف از مقررات مربوط به رانندگی منجر به ارتکاب جرم ناشی از تخلفات رانندگی می‌شود. این جرم ناشی از تقصیر مرتکب اعم از بی احتیاطی، عدم مهارت و عدم رعایت مقررات دولتی ناشی می‌شود و در زمره جرایم غیر عمد قرار می‌گیرد.

عواملی چون نوشیدنی الکلی، مصرف داروهای خواب‌آور، دخانیات، خواب آلود بودن، خوردن و آشامیدن در حین رانندگی، رانندگی با چراغ خاموش در شب، صحبت و توجه به همراه در حین رانندگی، عدم رعایت فاصله ایمنی و توجه نکردن به سرعت، حرکات نمایشی در حین رانندگی، بی‌توجهی به علائم راهنمایی رانندگی، صحبت با تلفن همراه در حین رانندگی، جر و بحث در داخل خودرو و دید چشم می‌توانند همیشه مشکل ساز باشند. تصادف‌های رانندگی همواره می‌تواند علتهای گوناگون دیگری چون خرابی سیستم ترمز، فرسوده بودن خودرو، وجود نقص فنی در خودرو، کم نور بودن چراغ‌ها و… داشته باشند. گاهی هم عوامل محیطی مثل آب و هوا یا خرابی جاده زمینه‌ساز حادثه می‌شود؛ ولی در بسیاری از زمینه‌ها همواره اشتباه‌های انسانی از نخستین علل تصادفات بشمار می‌آیند

اگر حادثه رانندگی، مستقیما از فعل شخصی ناشی شده باشد، قابل تعقیب است. در ماده ۲۶ قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی مصوب سال ۱۳۸۹ به این امر پرداخته شده است.

بیشتر تصادفات رانندگی در نتیجه بی دقتی و سهل انگاری راننده صورت می‌گیرد که ضایعات جبران ناپذیری به وجود می‌آورد.

تعداد زیادی از تصادفات ناشی از انحراف به چپ و انحراف به راست خودروهاست؛ و رانندگان این نوع خودرو بدون توجه به اینکه ممکن است خودروی از جهت راست و چپ می‌آید به یکباره بدون زدن چراغ راهنما فرمان را می‌چرخانند.

آثار حقوقی

آثار حقوقی تصادف یعنی جبران ضرر و زیان‌های ناشی از تصادف. این ضررها می‌تواند مادی باشد یا اجتماعی-روانی. ضررهای مادی یعنی جبران هزینه‌های ناشی از تصادف خودرو یا هزینه‌های بیمارستانی است. ضررهای اجتماعی-روانی یعنی بازداشت راننده و زندانی شدن او که از نظر روانی لطمه‌هایی به خود راننده و خانواده‌اش می‌رساند.

انواع تصادف رانندگی

به ‌طور کلی تصادفات رانندگی یکی از سه نتیجه زیر را در بر دارند:

• خسارت
• جرح
• فوت

اگر تصادف منجر به خسارت شد:

معمولا بیمه خسارت را به زیان‌دیده، پرداخت می‌نماید. شرایط حقوقی خسارت به نرخ روز دارای یک سقف است، به عبارتی اگر سقف خسارات وارده مقدار مشخصی یا کمتر از آن باشد، دعوای مطالبه خسارت در صلاحیت شورای حل اختلاف، است. این مقدار مشخص را بیمه هر سال تعیین می کند. اگر مبلغ خسارات بیش از مبلغ مذکور باشد دعوا در دادگاه عمومی حقوقی باید پیگیری شود.

اگر تصادف منجر به جرح شود:

مجروح می‌تواند شکایت کیفری، مطرح نماید. پرونده کیفری این جرم با شکایت در کلانتری محل وقوع جرم، آغاز می‌شود. سپس پرونده به دادسرای عمومی و انقلاب محل، فرستاده می‌شود.

در صورت لزوم‌‌، اگر مصدومیت پدید آمده باشد‌، شاکی به پزشکی قانونی ارجاع داده می‌شود. مرحله بعد، پرونده را به دادسرا می‌فرستند و سپس قرار جلب به دادرسی، در صورت احراز تقصیر متهم، طبق نظر افسر کارشناس تصادفات و یا کارشناس رسمی دادگستری در تصادفات رانندگی، صادر می‌شود. وقتی قرار جلب به دادرسی صادر شد، پرونده به دادگاه فرستاده می‌شود.

قاضی با دستور تعیین وقت، رسیدگی به پرونده را آغاز می‌کند. در قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی، مقررات گوناگونی برای حمایت از شاکی مجروح، مقرر شده است. جبران غرامت‌ها و آسیب‌های بدنی و مالی را که در اثر حوادث وسایل نقلیه موتوری زمینی یا یدک و تریلر متصل به آن‌ها یا محمولات آن‌ها به اشخاص ثالث وارد می‌آید، در مسئولیت دارندگان وسایل نقلیه موتوری قرارداده شده است.

در قانون مجازات اسلامی در بخش تعزیرات، به تصادفات منجر به جرح و مجازات آن پرداخته است. مجازاتی برای بی‌احتیاطی و بی‌مبالاتی و عدم رعایت نظامات دولتی یا عدم مهارت راننده که منجر به صدمه بدنی شود، مقرر شده است.

مست بودن، نداشتن پروانه رانندگی، سرعت بیش ‌از حد مجاز و به ‌کار گیری وسیله نقلیه دارای عیب و نقص و عبور از محل مخصوص عابر پیاده، سبب تشدید مجازات می‌شود.

و اگر تصادف منجر به فوت شود:

قتل غیر عمد، ناشی از تخلفات رانندگی را به ‌صورت مختصر می‌توان، فعل یا ترک فعلی دانست که مرتکب در حین رانندگی وسایل نقلیه موتوری و بر اثر بی مبالاتی یا عدم رعایت نظامات و مقررات راهنمایی و رانندگی یا عدم مهارت کافی انجام داده و منجر به قتل شخص دیگری شود.

ماده ۷۱۴ قانون مجازات مصوب ۱۳۹۲ در تعریف قتل غیرعمدی، ناشی از تخلفات رانندگی، گفته است: «چنانچه بی‌احتیاطی، بی‌مبالاتی، عدم رعایت مقررات یا عدم مهارت راننده یا متصدی وسایط نقلیه زمینی یا آبی یا هوایی و غیره، منتهی به قتل غیرعمدی شود، مرتکب به شش ماه تا سه سال حبس و به پرداخت دیه (در صورت مطالبه از سوی اولیای دم) محکوم می‌شود.» اگر راننده با سرعت مجاز و داشتن مهارت، رعایت مقررات، در محلی که حضور عابر در آنجا مجاز نیست برخورد نماید و قادر به کنترل وسیله نباشد، با کسی برخورد نماید و تقصیری هم نداشته باشد، مسئولیتی ندارد.

تحقق مسئولیت در جرائم رانندگی

در قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات، که در مورد جرایم رانندگی، است، مسئولیت را صرفا برای راننده و متصدی قرار داده است، مالک اتومبیل در صورتی مسئولیت، دارد و به‌عنوان معاونت در جرم قابل تعقیب است که وقوع جرم را تسهیل نموده باشد، یا اینکه در تحریک راننده به ارتکاب جرم نقش داشته باشد؛ مثلا با علم به اینکه شخصی دارای گواهینامه رانندگی نیست اتومبیل خود را در اختیار وی قرار دهد.

عابری که از برخورد با ماشینی دچار صدمه و جراحت می‌شود چه حادثه از تقصیر او ناشی باشد یا نه با مطالبه خسارت از بیمه شخص ثالث خودرو، خسارات مالی و جانی خود را جبران نماید.

در صورتی که خودرو بیمه نباشد چه کنیم؟

اگر وسیله نقلیه بیمه نباشد، عابر می‌تواند با توجه به مفاد ماده ۱۰ قانون بیمه اجباری اشخاص ثالث، از صندوق تامین خسارت‌های بدنی، خسارات بدنی خود را مطالبه نماید. این صندوق تامین خسارات بدنی، در موارد دیگری هم مثل انقضای بیمه‌نامه و بطلان قرارداد بیمه، تعلیق تامین بیمه‌گر یا اگر مسئول حادثه مجهول باشد و یا بیمه‌گر ورشکسته شود خسارت قابل پرداخت نباشد نیز خسارات از طریق این صندوق پرداخت خواهد شد.

اگر فرد مقصر از صحنه حادثه رانندگی فرار کرد چه کنیم؟

در صورتی‌که مقصر، از صحنه تصادف منجر به فوت یا صدمه جسمانی، فرار کند، مجازات حبس برای او در نظر گرفته ‌شده، این مسئله مورد تخفیف قاضی پرونده نیز قرار نخواهد گرفت؛ شخص خاطی هم به بیش از دو سوم حداکثر مجازات مقرر شده، محکوم خواهد شد.

ولی چنانچه فرار از صحنه تصادف، خسارتی باشد، زیان‌دیده بایستی به شورای حل اختلاف یا دادگاه بسته به مبلغ خسارت در خواستی مراجعه نموده و با اعلام مشخصات مالک وسیله نقلیه، نشانی و مشخصات وی را از اداره شماره‌گذاری اخذ نماید؛ و دعوی مطالبه جبران خسارت طرح نماید.

دادگاه یا شورای حل اختلاف، با تعیین کارشناس رسمی دادگستری، میزان خسارات وارده را ارزیابی نموده و در صورت صحت ادعای خواهان با تشکیل جلسه رسیدگی، طرفین را برای ادای توضیحات دعوت می‌نماید.

بیمه در تصادف

در صورت وقوع خسارت در تصادف، بیمه ملزم به جبران زیان بدنی و مالی وارد شده به اشخاص ثالث، تا سقف تعهدات قراردادهای بیمه‌ای است، این خسارت‌ها می‌تواند در قالب خسارات مالی هر نوع دیه یا ارش ناشی از صدمه، شکستگی، نقص عضو، از کار افتادگی کلی و جزیی دائم یا موقت یا دیه فوت و هزینه معالجه و درمان افراد زیان‌دیده به سبب حوادث و سوانحی از قبیل: تصادف، سقوط، واژگونی، آتش‌سوزی یا انفجار وسایل نقلیه و خسارتی که از محمولات وسیله نقلیه به اشخاص ثالث وارد گردد را شامل شود.

در تصادف رانندگی، فرد زیان‌دیده می‌تواند علاوه بر دریافت خسارت‌های وارده به خودرو از طریق بیمه، تمام هزینه‌های مرتبط با تصادف را محاسبه کند و از طریق طرح دعوی حقوقی، از طرف مقابل، مطالبه کند و اگر تصادف ناشی از جرم رانندگی باشد، به شیوه کیفری نیز، طرح شکایت، نمود

خسارت افت قیمت خودرو

گاهی علاوه بر ورود خسارت به اتومبیل، با توجه به آسیب دیدگی خودرو، امکان افت شدید قیمت خودرو، پس از بازسازی و تعمیر آن وجود دارد. در صورتی که بیمه فقط خسارت را پرداخت می کند و ضمانتی در پرداخت افت قیمت خودرو ندارد.

شخص زیان دیده یا وکیل وی می‌تواند باطرح دعوی حقوقی با جلب نظر کارشناس، نسبت به مطالبه افت قیمت خودرو اقدام نماید.

با توجه به پیچیدگی ها و عواقب ناشی از تصادفات خودرو و همچنین گستردگی آثار حقوقی تصادف، بهتر است قبل از هر اقدامی با یک وکیل کاردان مشورت نمایید، چرا که اگر گام اشتباه بردارید ممکن است به ضرر شما تمام شود. موسسه حقوقی بین الملل مهر پارسیان آمادگی خود را جهت ارائه مشاوره پیرامون آثار حقوقی تصادفات اعلام میدارد. شما می توانید با یک تماس از خدمات مشاوره ای ما بهره مند شوید.

نشانی دفتر وکالت وکیل آنلاین در تهران

میدان ونک- ابتدای بزرگراه حقانی- خیابان گاندی جنوبی- خیابان چهاردهم- پلاک 14- طبقه 4- واحد 9و10

تلفن‌های تماس ثابت با دفتر وکیل آنلاین در تهران

021-88795408
021-88799562
021-88796143

تماس با دفتر وکیل آنلاین خارج از ساعات اداری و تعطیلات
ارسال پیام از طریق خط تلفن همراه به موبایل وکیل پایه یک

09120067661
09120067662
09120067663

ارسال پیام از طریق شماره واتس آپ و تلگرام وکیل پایه یک جرایم اقتصادی

09120067664
09120067665
09120067669

پس از ارسال پیام شکیبا باشید تا جهت وقت مشاوره حضوری یا آنلاین هماهنگی صورت گیرد.
حداکثر ظرف 12 ساعت وقت مشاوره تنظیم و به شما اعلام خواهد شد.
دفتر وکالت وکیل آنلاین در تهران

خدمات دفتر وکالت و امور حقوقی بین المللی وکیل محمد رضا مهری
دفتر وکالت مجازی وکیل آنلاین در ایران خدمات زیر را ارائه خواهد نمود.
مشاوره حقوقی آنلاین با وکلای پایه یک دادگستری در موضوعات تخصصی در همه ساعات شبانه روز.
مشاوره حقوقی حضوری با وکیل تخصصی جرایئم اقتصادی
قبول وکالت دادگستری بدون حضور موکل در دفتر وکیل.
خدمات وکالت ایرانیان خارج از کشور در ایران.
خدمات وکالت ایرانیان در سایر کشورها توسط وکیل رسمی.
معرفی بهترین وکیل مهاجرت بین المللی در تهران.
بهترین وکیل کیفری تهران
بهترین وکیل ملکی تهران
بهترین وکیل دعاوی پولی و بانکی تهران
بهترین وکیل خانواده تهران
بهترین وکیل دادگاه تجدید نظر
بهترین وکیل اعاده دادرسی و دیوان عالی کشور
بهترین وکیل فرجام خواهی